Tag: doping and sport

Regulacje antydopingowe, Polska Agencja Antydopingowa, Światowa Agencja Antydopingowa.

Czytaj dalej WALKA Z DOPINGIEM

W wyniku decyzji organów odpowiedzialnych za badanie obecności w organizmie substancji uznanych na podstawie międzynarodowych przepisów antydopingowych za zabronione wielokrotnie słyszymy o odebraniu uzyskanych tytułów zdyskwalifikowanym zawodnikom oraz o zobowiązaniu ich do zwrotu otrzymanych dyplomów i medali. Tym samym po latach od rozegrania imprez otrzymujemy informację, iż dany sportowiec w związku z dyskwalifikacją pierwotnego medalisty z powodu stosowania przez niego dopingu, otrzymuje „po latach” pierwsze miejsce. Trudno w tym momencie nie mówić o poszkodowaniu uczciwego sportowca, gdy po latach świat dowiaduje się, że w rzeczywistości to on powinien stanąć na podium. Ponadto sama procedura zwrotu medali również nie stanowi godnej rekompensaty dla sportowca. Medale zamiast przy pełnych trybunach, wręczane są zazwyczaj pocztą. Czy w takiej sytuacji pokrzywdzony zawodnik może wystąpić z roszczeniem o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych wobec sportowca stosującego doping ?

Czytaj dalej Zadośćuczynienie od sportowca stosującego doping

W corocznie aktualizowanej Liście substancji i metod zabronionych WADA (Światowa Agencja Antydopingowa) umieszcza systematycznie kategorię tzw. substancji niezatwierdzonych. Czym są owe substancje, jakie są skutki ich spożycia oraz czy wiąże się ono z naruszeniem przepisów antydopingowych ?

Czytaj dalej „Substancje niezatwierdzone S-0” – co grozi za ich spożycie ?

Od 1 stycznia 2018 r. wchodzi w życie nowa lista zakazanych substancji, z której Światowa Agencja Antydopingowa (dalej: WADA) usunęła alkohol jako środek niedozwolony. Lista została zatwierdzona podczas ubiegłotygodniowego posiedzenia w Paryżu.

Czytaj dalej Alkohol usunięty z listy substancji zakazanych WADA

W czwartek 24 sierpnia 2017 r. Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) opublikowała raport ze swojej działalności za 2016 rok. W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się, co dokładnie znajduje się we wspomnianym raporcie.

Czytaj dalej Raport WADA za 2016 r.

W sierpniu bieżącego roku WADA opublikowała nowe narzędzie edukacyjne zatytułowane „Przewodnik Rodziców dla Wspierania Czystego Sportu  (Parents` Guide to Support Clean Sport), które zostało stworzone z myślą o opiekunach małoletnich sportowców.

Jak wskazuje sama WADA, przewodnik ma na celu przekazanie rodzicom informacji, które pomogą w zapobiegnięciu stosowania dopingu przez ich podopiecznych uczestniczących w rywalizacji sportowej. Dziesięciostronicowa broszura wskazuje na podstawowe fakty związane z używaniem dopingu przez sportowców oraz zawiera linki do stron internetowych, które zawierają więcej szczegółowych informacji dotyczących m.in.:

• promowania odpowiednich wartości;
• odżywiania;
• ryzyka związanego ze stosowaniem suplementów diety;
• ryzyka związanego ze stosowanie dopingiem;
• okoliczności w jakich sportowcy są narażeni na stosowanie dopingu;
• zapobiegania stosowania substancji zabronionych;
• procedury kontroli antydopingowej;
• rozpoznawania oznak i symptomów stosowania narkotyków/ środków farmakologicznych;
• co zrobić, gdy twoje dziecko jest na dopingu.

Przewodnik został opublikowany w trzech językach: angielskim, francuskim i hiszpańskim.

Przyjęta przez WADA strategia edukacji rodziców małoletnich sportowców mająca na celu zapobieganie używania dopingu wydaje się uzasadniona. Rodzice odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu postaw i wzorców wśród małoletnich sportowców. O ile w trakcie kariery sportowej można zmieniać kluby sportowe, drużyny, trenerów i agentów, o tyle relacja rodzic-dziecko pozostaje niezmienna. Rodzic jest dla młodego sportowca osobą, do której zawsze może zwrócić się z pytaniem lub prośbą o pomoc. W takich okolicznościach ważne jest, aby rodzic posiadał przynajmniej podstawową wiedzę także w zakresie substancji i metod zabronionych oraz przepisów antydopingowych.

Nowa publikacja z pewnością przyczyni się do zwiększenia świadomości konsekwencji (w tym prawnych) stosowania dopingu w sporcie. Zachęcamy do zapoznania się z przewodnikiem WADA dla rodziców pod tym adresem.

Dopingiem jest postać oszustwa sportowego, stanowiąca drastyczne i podstępne naruszenie kanonów czystej i uczciwej rywalizacji, zgodnej z duchem fair play i zasadą równych szans konkurentów. Powszechnie uznaje się, że przyjmowanie środków dopingujących przez sportowców narusza równocześnie dobre imię klubu lub federacji sportowej, które reprezentuje, sponsora finansującego jego przygotowania, a także, przynajmniej pośrednio, prawa kibiców do oglądania widowiska sportowego w pełnym tego słowa znaczeniu.

W ustawie o zwalczaniu dopingu w sporcie z 21 kwietnia 2017 r. wskazane zostały jednak przypadki, które nie uznają za doping zachowań określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1, 2, 6 lub 8, jeśli zachowania te spełniają dodatkowe przesłanki, którymi są:

-uzasadnienie zachowania celem leczniczym

-zawodnik otrzymał zgodę na używanie danej substancji zabronionej lub metody zabronionej na zasadach określonych w załączniku nr 2 do Międzynarodowej Konwencji o zwalczaniu dopingu w sporcie, sporządzonej w Paryżu dnia 19 październiku 2005r.

Są to tzw. wyłączenia dla celów terapeutycznych (Therapic Use Exemptions, dalej: TUE). Przesłanki przyznawania TUE wynikają więc z prawa międzynarodowego. Zgodnie z art. 4.1. Załącznika Nr 2 do Międzynarodowej Konwencji o Zwalczaniu Dopingu w Sporcie zawodnik może uzyskać TUE, jeżeli (i tylko jeżeli) potrafi wykazać, że spełniony został każdy z poniższych warunków:

a. Dana substancja zabroniona lub metoda zabroniona jest potrzebna do leczenia ostrego lub przewlekłego stanu chorobowego, takiego, że zawodnik doznałby znacznego uszczerbku na zdrowiu, gdyby substancja zabroniona lub metoda zabroniona miała być odstawiona.

b. Istnieje bardzo małe prawdopodobieństwo, że użycie substancji zabronionej lub metody zabronionej w celach terapeutycznych przyczyni się do poprawienia wyników sportowych w stopniu wyższym, niż poprawa, jakiej można by oczekiwać od zawodnika po powrocie do normalnego stanu zdrowia po zakończeniu leczenia ostrego lub przewlekłego stanu chorobowego.

c. Nie istnieje rozsądna terapeutyczna alternatywa wobec użycia substancji zabronionej lub metodyzabronionej.

d. Konieczność używania substancji zabronionej lub metody zabronionej, nie może wynikać, całkowicie lub częściowo, z wcześniejszego stosowania (bez TUE) substancji lub metody, która była zabroniona w czasie takiego używania.

Na Liście substancji i metod zabronionych dołączonej do Światowego Kodeksu Antydopingowego znajdują się m.in. sterydy, hormony wzrostu, modulatory hormonów (np. substancje antyestrogenowe), insulina, marihuana czy metody manipulacji krwią. Jednym z najbardziej popularnych schorzeń, na które wielu sportowców uzyskuje TUE jest astma oskrzelowa. Szacuje się, że u około 50 % kolarzy oraz u 60 % biegaczy narciarskich zdiagnozowano tą chorobę. Badania jednak pokazują, iż w przypadku stosowania silnych dawek lekarstwa przeciw tej chorobie mogą być używane jako środki dopingujące. Co istotne w przypadku niektórych preparatów niemożliwe jest obecnie ustalenie, jak duże dawki zostały zastosowane. Badania przeprowadzone przez prof. Jimmiego Elersa zajmującego się badaniami nad astmą u sportowców ukazały, iż „w efekcie podawania zwiększonych dawek szczurom, zaobserwowaliśmy nagły wzrost siły mięśni i zdolność do szybszej regeneracji ich organizmów”. Wśród sportowców chorujących na astmę znajdują się wielokrotni medaliści olimpijscy, a także rekordziści świata np. w maratonie kobiet Paula Radcliffe. Z racji popularności zachorowań na astmę choroba ta została w szczególny sposób uregulowana w kontekście wyłączeń terapeutycznych. Zgodnie z treścią Listy Substancji i Metod Zabronionych na 2017 r. substancje stosowane przy leczeniu astmy oskrzelowej należące do grupy beta 2 agonistów (formoterol, salbutamol, salmeterol) mogą być stosowane przez sportowców w dawkach terapeutycznych bez konieczności posiadania wyłączenia dla celów terapeutycznych. Biorąc pod uwagę, iż w przypadku niektórych preparatów niemożliwe jest ustalenie jak silne dawki zostały zastosowane może to stanowić pole do licznych nadużyć. Niejednokrotnie lekarze apelowali, iż stosowanie farmaceutyków przez astmatyków podnosi wydolność organizmu poza standardowy poziom i przyspiesza proces regeneracji organizmu. Astma nie jest oczywiście jedyną chorobą leczoną środkami dopingowymi, jednak z racji jej powszechności występowania u sportowców budzi liczne kontrowersje w ogólnoświatowym środowisku sportowym.

Biorąc pod uwagę, iż substancją i metodą zabronioną jest odpowiednio substancja lub działanie, których użycie pozostaje w sprzeczności z zasadą uczciwej rywalizacji sportowej uzasadnione niekiedy wydają się liczne zastrzeżenia występujące w środowisku sportowym związane z powszechnym dopuszczeniem do rywalizacji sportowej zawodników chorujących na astmę. W momencie wyrównania teoretycznie szansy sportowca chorego dochodzi bowiem do naruszenia szans sportowców niestosujących tychże metod. Konflikt tychże wartości niewątpliwie może powodować zachwianie celu regulacji antydopingowej, a w świetle wskazanych przepisów uprzywilejowanie sportowców może naruszać zasadę uczciwej rywalizacji sportowej.

Zgodnie z przepisami antydopingowymi, co do zasady istnieje domniemane, że akredytowane przez WADA laboratoria analizują próbkę oraz stosują procedury bezpieczeństwa zgodnie z Międzynarodowym Standardem dla Laboratoriów (ISL). Co jednak, gdy podczas analizy próbek dochodzi do odstępstw od wspomnianego standardu?

Zgodnie z art. 3.2.2. Polskich Przepisów Antydopingowych, zawodnik lub inna osoba może podważyć domniemanie, że dane laboratorium działało zgodnie z ISL poprzez udowodnienie, że nastąpiło odstępstwo od ISL, co mogło doprowadzić do uzyskania niekorzystnego wyniku analizy. Jeżeli zawodnik lub inna osoba podważy domniemanie wykazując, że nastąpiło odstępstwo od ISL, co mogło doprowadzić do uzyskania niekorzystnego wyniku analizy, wówczas to na Polskiej Agencji Antydopingowej będzie spoczywał ciężar dowodu, że takie odstępstwo nie miało wpływu na uzyskanie niekorzystnego wyniku analizy. W rezultacie obalenia wspomnianego domniemania następuje zatem odwrócenie ciężaru dowodowego, co niewątpliwie jest okolicznością korzystną dla obwinionego w postępowaniu antydopingowym.

Mając na uwadze powyższe należy odpowiedzieć na kluczowe pytanie: czy w świetle treści art. 3.2.2 Polskich Przepisów Antydopingowych z samego już faktu wystąpienia jakiegokolwiek odstępstwa od ISL, bez względu na jego wagę oraz charakter, wynika automatycznie, że takie odstępstwo mogło mieć wpływ na uzyskiwanie niekorzystnego wyniku badania? Odpowiedź twierdząca oznaczałaby, że każdorazowe wykazanie przez obwinionego naruszenia jakiegokolwiek postanowienia ISL w trakcie analizy próbki prowadzi do obalenia domniemania i przerzucenia na POLADA ciężaru dowodowego, że takie odstępstwo nie miało wpływu na uzyskanie niekorzystnego wyniku analizy.

Z takim stanowiskiem nie zgodził się Trybunał Arbitrażowy ds. Sportu przy Polskim Komitecie Olimpijskim. W swym orzecznictwie Trybunał PKOl wskazał, iż przepis art. 3.2.2 Polskich Przepisów Antydopingowych wyraźnie przewiduje, że obalenie domniemania przez zawodnika lub inną osobę jest możliwe poprzez udowodnienie odstępstwa, które mogło mieć wpływ na uzyskanie niekorzystnego wyniku analizy – jest to rozwiązanie zrozumiałem i pragmatyczne, ponieważ w przeciwnym razie, nawet najmniejsze uchybienie formalne, bez żadnego znaczenia dla wyniku postępowania, mogłoby doprowadzić do przekreślenia podstawowego jego celu, jakim jest wykrycie i wyeliminowanie nieuczciwych zachowań w sporcie na tle dopingowym.

W ocenie Trybunału wspomniany przepis w sposób jednoznaczny stanowi, że nie każde odstępstwo od ISL, do którego doszło w związku z badaniem i analizą próbki antydopingowej zawodnika, dyskwalifikuje badanie. Dopiero wykazanie przez zawodnika, a co najmniej uprawdopodobnienie, że w wyniku odstępstwa od ISL mogło dojść do niekorzystnego wyniku badania próbki antydopingowej prowadzi do obalenia domniemania z art. 3.2.2 i odwrócenia ciężaru dowodowego. Należy zatem pamiętać, że w postępowaniu antydopingowym przyjmując linię obrony opierającą się na nieprawidłowościach laboratoryjnych podczas analizy próbki konieczne będzie wykazanie spełnienia się dwóch przesłanek tj. odstępstwa laboratorium od ISL i faktu, że odstępstwo to mogło mieć wpływ na uzyskanie niekorzystnego wyniku analizy.

Jak wiemy, 3 lipca zainaugurowała swoją działalność POLADA Polska Agencja Antydopingowa, powstała na bazie nowej ustawy z nowoczesnymi rozwiązaniami prawnymi stanowiącymi silny oręż do walki z dopingiem w sporcie. I z tego należy się cieszyć, bo doping jest zły i należy z nim walczyć.

Czytaj dalej Nowa platforma: dopingandsport.com

Ostatnio opublikowany został ostateczny wyrok (numer sprawy: 01-17-0003-4443) wydany przez Sąd Arbitrażowy Amerykańskiego Stowarzyszenia Arbitrażu w sprawie Agencji Antydopingowej Stanów Zjednoczonych (USADA) przeciwko Gilowi Robertsowi, którego uniewinniono w niezwykle intersujących okolicznościach.

Czytaj dalej Brak winy w przyjęciu substancji zakazanej – sprawa Gila Robertsa