31.10.2018
Na łamach portalu prawosportowe.pl informowaliśmy już o przedstawionym w maju bieżącego roku projekcie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary i zmianie niektórych innych ustaw, definiując organizacje sportowe jako podmioty zbiorowe poprzez uwzględnienie najczęściej stosowanych form prawnych przy ich tworzeniu. Dzisiejszy tekst poświęcony będzie kręgowi osób, których czyny będą mogły stanowić podstawę odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych.
Warto też dodać, że projekt w dniu 22 października 2018 r. został uznany za przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów i, choć niejednokrotnie krytykowany za zbyt szeroki zakres podmiotowy odpowiedzialnych podmiotów, przedmiotowy i nadmiernie surowe kary za łamanie przepisów, znajduje się na dobrej drodze do wejścia w życie w pierwszej połowie przyszłego roku.
Przechodząc do podmiotów, które mogą popełnić czyn zabroniony wskazany w ustawie trzeba zauważyć, że doszło tu do znacznego rozszerzenia ich kręgu – w art. 3 obowiązującej obecnie ustawie z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary wskazane są następujące osoby fizyczne, których zachowanie stanowi czyn zabroniony rodzący odpowiedzialność karną po stronie podmiotu zbiorowego:
Art. 3 ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary:
1) osoby działające w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego w ramach uprawnienia lub obowiązku do jego reprezentowania, podejmowania w jego imieniu decyzji lub wykonywania kontroli wewnętrznej albo przy przekroczeniu tego uprawnienia lub niedopełnieniu tego obowiązku,
2) osoby dopuszczone do działania w wyniku przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez osobę, o której mowa w pkt 1,
3) osoby działające w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, za zgodą lub wiedzą osoby, o której mowa w pkt 1,
3a) osoby będące przedsiębiorcami, którzy bezpośrednio współdziałają z podmiotem zbiorowym w realizacji celu prawnie dopuszczalnego.
W obowiązującym obecnie katalogu osób widać więc wyraźnie, że punktem wyjścia jest uprawnienie lub obowiązek reprezentowania podmiotu zbiorowego, podejmowanie w jego imieniu decyzji i wykonywanie kontroli wewnętrznej, zatem odnosi się to do osób ściśle związanych z zarządzaniem, reprezentowaniem i kontrolowaniem podmiotu zbiorowego, czyli czynnościami właściwymi dla osób „wysoko postawionych” w danej spółce, stowarzyszeniu itp.Co zatem zmienia w tej materii projekt nowej ustawy? Odpowiedź na to pytanie daje art. 6 projektu, w którym doszło do znacznego rozszerzenia kręgu osób, których czyny stanowią podstawę odpowiedzialności karnej podmiotu zbiorowego:Art. 6 projektu ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary:
1.Podmiot zbiorowy odpowiada również za czyn zabroniony, pozostający bezpośrednio w związku z prowadzoną przez ten podmiot działalnością jeśli został popełniony przez:
[…] 3) jego pracownika, w związku ze świadczeniem pracy na jego rzecz.
2. Podmiot zbiorowy odpowiada za czyn zabroniony, z którego chociażby pośrednio osiągnął korzyść majątkową popełniony przez:
1) podwykonawcę albo innego przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną jeśli jego czyn zabroniony pozostawał w związku z wykonywaniem umowy, zawartej z podmiotem zbiorowym;
2) pracownika albo osobę upoważnioną do działania w interesie lub na rzecz przedsiębiorcy niebędącego osobą fizyczną jeśli jego czyn pozostawał w związku z wykonywaniem umowy, zawartej przez tego przedsiębiorcę z podmiotem zbiorowym.
W projekcie nadal znajdują się obowiązujące wcześniej przepisy dotyczące zakresu podmiotowego, tzn. osoby reprezentujące podmiot zbiorowy, działające w jego imieniu i dokonujące kontroli naturalnie wciąż będą odpowiedzialne, do powstania odpowiedzialności wciąż potrzebny będzie też „co najmniej brak należytej staranności w wyborze osoby uprawnionej do działania członka organu lub przedsiębiorcy albo w nadzorze nad nimi ze strony podmiotu zbiorowego”.
Nie zmienia to faktu, że tak mocne rozszerzenie zakresu przedmiotowego osób, których czyny mogą rodzić odpowiedzialność podmiotu zbiorowego, a zwłaszcza włączenie do niego pracowników może budzić ogromny niepokój ze strony pracodawców, zarówno w dużych organizacjach czy korporacjach, jak i wśród mniejszych podmiotów takich jak akademie i szkółki sportowe, kluby piłkarskie czy kluby fitness, to osoby zarządzające daną organizacją będą zmuszone „patrzeć na ręce” swoim podopiecznym, gdyż w razie jakichkolwiek nieprawidłowości to właśnie podmiot zbiorowy poniesie największe straty, a wraz z nim osoby najbardziej zaangażowane w dany projekt.
Ustawodawca stara się również pozostawić organom ścigania otwartą furtkę w zakresie możliwości wszczynania postępowania karnego przeciwko podmiotowi zbiorowemu wobec zjawiska rozmywania odpowiedzialności konkretnych osób fizycznych, wprowadzając do art. 7 następujące przepisy:
Art. 7 projektu ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary:
Podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności za czyn zabroniony za zasadach określonych w art. 5 i 6, również wtedy gdy:
1) zachodzi okoliczność wyłączająca odpowiedzialność karną sprawcy czynu zabronionego, w razie śmierci sprawcy, umorzenia postępowania z powodu jego niewykrycia, a także w przypadku zawieszenia postępowania w sprawie, w której nie można ująć oskarżonego lub oskarżony nie może brać udziału w postępowaniu z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby;
2) czyn zabroniony został popełniony przez działanie lub zaniechanie wielu organów, ich członków lub osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 lub 2;
3) skład osobowy organu uległ zmianie od chwili popełnienia czynu zabronionego;
4) nie ustalono tożsamości wskazanego w art. 5 ust. 2 i art. 6 ust. 1 lub 2 pracownika, przedsiębiorcy lub osoby, która dopuściła sprawcę do działania.
W uzasadnieniu możemy wyczytać, że praktyki wskazane w art. 7 często powodowały brak możliwości dojścia do sprawcy czynu i w związku z tym niemożność ukarania podmiotu zbiorowego lub nawet brak podstaw do wszczęcia postępowania i pod tym względem te przepisy zasługują na pochwałę, gdyż „uszczelniają” system karania podmiotów zbiorowych, jednakże od strony samych podmiotów stanowi to kolejne zagrożenie, na które osoby nimi zarządzające muszą być szczególnie wyczulone.
Artykuł dostępny także w wersji dźwiękowej (podcast): [embed]https://soundcloud.com/prawosportowepl-podcast/za-czyje-dzialania-podmioty-zbiorowe-beda-odpowiadac-w-zwiazku-z-projektem-ustawy-o-odp[/embed]
AUTOR
Student V roku prawa na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
17.10.2024
09.08.2024
05.04.2024
27.03.2024
15.02.2024
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
