10.07.2018
W dniu 1 listopada 2017 r. weszły w życie nowe przepisy Międzynarodowej Federacji Lekkiej Atletyki (dalej: IAAF) wprowadzające restrykcje w zakresie uczestnictwa w międzynarodowych zawodach lekkoatletycznych osób sklasyfikowanych jako tzw. DSD (ang. differences of sex development), a więc u których stwierdzono hiperandrogenizm – nadmiar męskich hormonów płciowych. Nowe regulacje nie bez zaskoczenia nie spodobały się lekkoatletkom, które do momentu wejścia w życie przedmiotowych restrykcji mogły bez ograniczeń medycznych uczestniczyć we wszelkich międzynarodowych imprezach sportowych w klasyfikacji kobiet. W dniu 19 czerwca 2018 r. słynna południowoafrykańska biegaczka Caster Semenya przed Trybunałem Arbitrażowym ds. Sportu (dalej: CAS) w Lozannie zarzuciła nowym przepisom niezgodność z prawem.
Nowe przepisy wprowadzają restrykcje wyłącznie do określonych konkurencji, tj. bieg na 400m, bieg na 400m przez płotki, bieg na 800m, bieg na 1500m, biegi na dystansie 1 mili oraz wszelkie inne konkurencje biegowe na dystansie pomiędzy 400m a 1 milą.
Obecnie, aby zakwalifikować się do udziału w międzynarodowej rywalizacji kobiet we wskazanych wyżej konkurencjach bądź aby ustanowić nowy rekord świata w zawodach nieklasyfikowanych jako międzynarodowe, zawodnik musi spełnić łącznie następujące warunki:
a) musi być określony płciowo zgodnie z prawem kraju pochodzenia jako kobieta bądź jako tzw. trzecia płeć,
b) musi obniżyć poziom testosteronu we krwi do poniżej 5 nmol/litr przez okres co najmniej sześciu miesięcy (np. przez stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych),
c) musi utrzymać poziom testosteronu na poziomie, o którym mowa w pkt b. w sposób ciągły tak długo, jak długo chce zachować uprawnienia do konkurowania w kategorii kobiet w zawodach międzynarodowych lub pobić rekord świata na zawodach niesklasyfikowanych jako międzynarodowe.
W uzasadnieniu do wprowadzonych przepisów IAAF wskazuje, że istnieje wiele dowodów naukowych, że wysoki poziom testosteronu u sportowców sklasyfikowanych jako DSD może znacznie poprawić ich sportową wydajność. Niniejsze przepisy zostały wprowadzone wyłącznie w celu zapewnienia uczciwej konkurencji w rywalizacji kobiet, z korzyścią dla szerokiej klasy zawodniczek. Intencją nowych przepisów nie jest wydawanie osądów, co do określoności danej płci lub jej kwestionowania. IAAF wręcz podkreśla, że jest to niezbędne do poszanowania godności sportowców sklasyfikowanych jako DSD. Wszystkie sprawy rozstrzygane na gruncie nowych regulacji muszą być traktowane w sposób uczciwy, poufny i szanujący delikatny charakter tych kwestii. Każdy przypadek dyskryminacji ze względu na płeć będzie traktowany jako poważne naruszenie przepisów IAAF i spowoduje wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko stronie popełniającej taki czyn.
Przypomnijmy, iż sprawa wprowadzenia spornych przepisów dopuszczających do rywalizacji kobiety z podwyższonym poziomem testosteronu była konsekwencją zawieszenia w 2014 r. 19-letniej Dutee Chand, podwójnej złotej medalistki mistrzostw Azji juniorów przez IAAF z powodu podwyższonego poziomu testosteronu. Zawodniczka musiała zrezygnować ze startu w Igrzyskach Commonwealth, jednak nie godząc się na decyzję IAAF postanowiła dowieść przed CAS, że podwyższony poziom testosteronu jest naturalny i wynika z hiperandrogenizmu, który skutkuje osłabieniem cech typowych u kobiet. Jedynym warunkiem wskazanym przez IAAF dopuszczenia Chand do rywalizacji, wymaganym także od innych zawodniczek zmagających się z tym schorzeniem, było przejście terapii hormonalnej lub nawet operacji. CAS przyznał zawodniczce rację, a mianowicie stwierdził, że IAAF nie udało się udowodnić, że kobiety z naturalnie wysokim poziomem testosteronu mają przewagę nad konkurentkami. „W przypadku braku takich dowodów, CAS nie był w stanie stwierdzić, że hiperandrogeniczne zawodniczki osiągają tak znaczną przewagę, że niezbędne jest wykluczyć je zawodów kobiecych” – głosi orzeczenie trybunału. Zawieszono regułę IAAF i wyznaczono federacji dwuletni termin na przedstawienie nowych badań w niniejszej sprawie. Do tego czasu zarówno Chand jak i inne zawodniczki znajdujące się w tej samej sytuacji otrzymały nieograniczone prawo startu w zawodach międzynarodowych oraz krajowych. Wyrok do dnia dzisiejszego nieustannie wzbudza kontrowersje, które najczęściej pojawiają się przy okazji rozgrywanych imprez o zasięgu międzynarodowym.
Obecne zarzucenie przez Caster Semenyę spornym przepisom IAAF niezgodności z prawem należy więc uznać za swoistą rewizję poprzedniego wyroku, w którym IAAF ma ponownie szansę na przedstawienie dowodów, które uzasadniają wprowadzenie restrykcyjnych regulacji.
01.03.2024
28.04.2023
25.01.2023
19.01.2023
04.10.2022
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
