06.04.2018
Pierwszy tegoroczny weekend najpopularniejszej samochodowej serii wyścigowej zaserwował kibicom wiele emocji. Jednakże wbrew oczekiwaniom, tym razem przysłowiowe „pierwsze skrzypce” przypadły nie zawodnikom, a jednej z procedur bezpieczeństwa, obecnej w zmaganiach torowych od lat – Samochodowi Bezpieczeństwa. Aby rozwiać wszelkie wątpliwości odnośnie zasadności zastosowania go podczas minionych zawodów, dzisiejszy artykuł poświęcony zostanie przybliżeniu przepisów dotyczących popularnego Safety Car.
Od pierwszych sesji treningowych, jako faworyta do zdobycia całej puli w Australii wskazywano kierowcę Mercedesa - Lewisa Hamiltona. Brytyjczyk po uzyskaniu w sobotnich kwalifikacjach najlepszego czasu liczył, że równie pewnie sięgnie po zwycięstwo podczas wyścigu. Do 26 okrążenia wszystko układało się po jego myśli. Wtedy to, na skutek źle dokręconej opony zawodnik zespołu Haas, musiał zatrzymać się w obrębie toru. Służby porządkowe zasygnalizowały pozostałym zawodnikom potencjalne niebezpieczeństwo za pomocą żółtej flagi. Jako że był to drugi i niezależny komunikat o podobnej treści w tym samym sektorze, dla bezpieczeństwa rywalizujących, sędziowie uruchomili procedurę VSC – Wirtualnego Samochodu Bezpieczeństwa. W efekcie, będący na drugiej pozycji Hamilton został zmuszony do zwolnienia tempa, przez co nie zdołał wyprzedzić wyjeżdżającego z alei serwisowej zawodnika Ferrari Sebastiana Vettela. Niemiec do końca skutecznie odpierał ataki rywala i ostatecznie wygrał wyścig. W wywiadach triumfator podkreślał, że szczęście tym razem się do niego uśmiechnęło, natomiast Brytyjczyk z żalem wskazywał na niezawinioną przez siebie porażkę.
Zasady dotyczące omawianego zagadnienia zostały zawarte w artykułach 39 i 40 Regulacji Sportowych F1[1]. W oparciu o wskazane przepisy można wymienić dwie podstawowe metody neutralizacji zagrożeń czyhających na zawodników, a wynikających albo z wypadków na torze, albo ze złych warunków pogodowych. Mowa o samochodzie bezpieczeństwa (SC) i wirtualnym samochodzie bezpieczeństwa (VSC). Analizując kolejno obie procedury należy wskazać, że pierwszorzędne znaczenie dla zastosowania SC ma art. 39. ust. 3 Regulacji:
39.3. Na polecenie dyrektora wyścigu samochód bezpieczeństwa może zostać wprowadzony na tor w celu zneutralizowania wyścigu.
Będzie on użyty wyłącznie, gdy zawodnicy znajdujący się na torze lub w jego obrębie pozostają w bezpośrednim niebezpieczeństwie fizycznym, ale okoliczności nie uzasadniają zawieszenia wyścigu.
Jeżeli w trakcie zawodów dojdzie do sytuacji spełniającej przesłanki wskazane w cytowanym przepisie, wszystkie zespoły otrzymują oficjalną wiadomość poprzez system komunikacji o zastosowaniu SC, a na torze pojawia się specjalnie oznakowany pojazd, posiadający pomarańczowe, migające światła. Wedle art. 39 ust. 7 Regulacji, od tego momentu kierowcy nie mogą się nawzajem wyprzedzać, mają obowiązek zmniejszyć prędkość oraz uformować za samochodem bezpieczeństwa szyk, w którym dystans pomiędzy poszczególnymi zawodnikami nie może przekraczać 10 długości bolidu. Informacja o SC umieszczona jest także na panelach świetlnych znajdujących się w obrębie toru. Samochód bezpieczeństwa ma za zadanie przewodzić kolumnie bolidów, dopóki służby porządkowe nie uprzątną skutków ewentualnej kolizji lub warunki pogodowe nie ulegną poprawie. Gdy dyrektor wyścigu zdecyduje, że samochód bezpieczeństwa może zostać odwołany, wiadomość o tym fakcie zostaje wysłana do wszystkich drużyn za pośrednictwem oficjalnego systemu powiadamiania, a pomarańczowe światła samochodu zostają zgaszone. Jest to sygnał dla drużyn i kierowców, że SC wjedzie do alei serwisowej pod koniec okrążenia. Po opuszczeniu przez niego toru, zielone światła oraz sygnalizacyjne flagi dają znak do podjęcia dalszej rywalizacji.
Z kolei procedura VSC, będąca głównym „bohaterem” australijskiego wyścigu, znajduje zastosowanie w przypadku określonym przez art. 40 ust. 1 Regulacji:
40.1. Procedura VSC może zostać zainicjowana w celu zneutralizowania sesji treningowej lub wyścigu na zlecenie dyrektora wyścigu.
Jest ona stosowana, gdy na dowolnej części toru dojdzie do podwójnej sygnalizacji poprzez żółte flagi, a zawodnicy mogą być w niebezpieczeństwie, jednakże okoliczności nie uzasadniają użycia samochodu bezpieczeństwa.
Podobnie jak w przypadku klasycznego samochodu bezpieczeństwa, jeśli wystąpi okoliczność uzasadniająca aktywację VSC, zespoły zostają powiadomione o tym fakcie za pośrednictwem systemu przesyłania komunikatów, natomiast kierowcy uzyskują informację z paneli świetlnych wyświetlających krótki komunikat "VSC". Podczas procedury VSC kierowcy muszą zmniejszyć prędkość do odgórnie ustalonej przez ECU[2], właściwej dla danego sektora toru. Ideą jest spowolnienie zawodników stosownie do niebezpiecznej sytuacji na torze, w sposób mniej inwazyjny niż w przypadku SC. Kierowcy nie mogą prowadzić pojazdu zbyt wolno, nieregularnie lub w sposób, który mógłby zostać uznany za potencjalnie niebezpieczny dla innych zawodników. Obowiązuje również zakaz wyprzedzania, chyba że inny kierowca wjeżdża do alei serwisowej lub zwalnia z powodu „oczywistego” problemu (np. awarii).W momencie gdy zakończenie procedury VSC zostanie uznane za bezpieczne, zespoły zostają o tym powiadomione za pośrednictwem systemu komunikacyjnego. Następnie w okresie od 10 do 15 sekund później, panele świetlne zmieniają kolor na zielony, co jest znakiem dla kierowców, iż mogą wznowić współzawodnictwo.
Zastosowanie wirtualnego samochodu bezpieczeństwa było podczas wyścigu w Melbourne uzasadnione. Na skutek wystąpienia dwóch żółtych flag w jednym sektorze organizatorzy byli zobligowani zastosować procedurę scharakteryzowaną powyżej. Przetasowanie na kluczowych pozycjach było dziełem przypadku. Jednocześnie rację trzeba przyznać obu zawodnikom. Z jednej strony był to przykład wyjątkowego szczęścia. Z drugiej - niesprawiedliwy zbieg okoliczności. Dla pozostałych kierowców będzie to przestroga, aby nigdy nie być zbyt pewnym siebie, ponieważ każdy wyścig to odmienna historia.
[1] 2018 Formula One Sporting Regulations, https://www.fia.com/regulation/category/110
[2] Elektroniczna Jednostka Sterująca (ECU), będąca na wyposażeniu każdego bolidu. ECU jest produkowana przez wyznaczonego dostawcę Międzynarodowej Federacji Samochodowej (FIA) zgodnie ze specyfikacją określoną przez FIA. ECU ma za zadanie sterować wszystkimi komponentami jednostki napędowej, skrzyni biegów, sprzęgła i mechanizmu różnicowego.
Piłka nożna
02.08.2022
Piłka nożna
12.07.2022
Organizacje sportowe
20.06.2022
AUTOR
Aplikant Radcowski. Specjalista z zakresu cyberbezpieczeństwa, RODO i prawa sportowego.
25.09.2024
13.08.2024
01.03.2024
28.04.2023
25.01.2023
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.