15.02.2017
Jedną z kluczowych kwestii dla rozstrzygnięcia jakiegokolwiek sporu prawnego jest konieczność wskazania prawa właściwego dla danego stosunku prawnego. Aspekt prawa właściwego jest szczególnie istotny w sprawach o charakterze międzynarodowym, gdzie strony stosunku prawnego powiązane są z różnymi porządkami prawnymi, co w świecie sportu ma charakter powszechny. W związku z powyższym w dzisiejszym wpisie zajmiemy się aspektem prawa właściwego dla rozstrzygania sporów przed Trybunałem Arbitrażowym ds. Sportu w Lozannie (CAS) w postępowaniu zwykłym.
Jeżeli chodzi o przepisy proceduralne to przypomnieć należy, że postępowania przed CAS, w tym postępowanie zwykłe, toczy się na podstawie Kodeksu Arbitrażu Sportowego (Code of Sports-related Arbitration), co wprost wynika z artykułu R27 Kodeksu. Kwestię prawa właściwego dla merytorycznego rozstrzygania w sprawie uregulowano natomiast w przepisie R45 Kodeksu, zgodnie z którym:
„Panel rozstrzyga spór na podstawie zasad prawa wybranych przez strony lub, w przypadku braku takiego wyboru, zgodnie z prawem szwajcarskim. Strony mogą udzielić Panelowi pozwolenia na rozstrzyganie na podstawie ex aequo et bono.”
Powyższy przepis pozostaje praktycznie niezmieniony od czasu powstania pierwszej wersji Kodeksu (były Artykuł 23). Powyższa regulacja w pierwszej kolejności faworyzuje wybór prawa właściwego dokonany przez strony. Warto przy tym zauważyć, że rozstrzyganie o wyborze prawa powinno respektować zasadę autonomii/rozdzielności umowy arbitrażowej tj. w sposób uwzględniający niezależność wyboru prawa od kontraktu głównego, co oznacza, że wybór prawa pozostaje wiążący nawet jeżeli kontrakt główny zostanie uznany za nieważny. Z literalnego brzmienia przepisu wynika, iż wybór dotyczy „zasad prawa”, co oznacza, że strony nie są ograniczone do odniesienia się do porządku prawnego konkretnego państwa lecz mogą swobodnie wskazać na chociażby ogólne zasady prawa czy rozmaite przepisy wydawane przez organizacje sportowe jak np. FIFA. Zgodnie z orzecznictwem CAS dokonanie wyboru prawa właściwego już w trakcie postępowania jest w pełni dopuszczalne. Ponadto, dopuszczalne jest także wskazanie na różne prawo właściwe w odniesieniu do konkretnych elementów umowy.
Wyboru prawa właściwego strony mogą dokonać wprost lub w sposób milczący. O ile wybór wprost nie rodzi zazwyczaj większych problemów, a jego ważność w praktyce może być kwestionowana wyłącznie w sytuacji, gdy wskazane prawo właściwe narusza tzw. zasady porządku publicznego, o tyle rozstrzyganie o skutecznym wyborze prawa w sposób milczący może być bardziej skomplikowane. Przykładem milczącego wyboru prawa właściwego jest sytuacja, w której przy sporządzaniu kontraktu strony świadomie uwzględniają przepisy danego porządku prawnego redagując zapisy umowne tak, aby były zgodne z danym prawem. Wybór milczący jest możliwy także już w trakcie postępowania, czego przykładem może być sytuacja, w której w swoich pisemnych wnioskach każda ze stron odnosi się do tego samego porządku prawnego. Trzeba jednak przy tym zauważyć, że okoliczności takie jak miejsce arbitrażu, siedziby/miejsca zamieszkania stron, ich obywatelstwo czy wybór prawa przepisów proceduralnych (np. poprzez wskazanie, że spór będzie rozstrzygany na podstawie przepisów Kodeksu CAS) same w sobie automatycznie nie przesądzają o tym, że wybór prawa właściwego został dokonany. Okoliczność, że doszło do milczącego wyboru wymaga każdorazowej analizy przez CAS. Podczas rozstrzygania o milczącym wyborze Panel uwzględnia przede wszystkim „przekonywujące działania” stron świadczące o tym, że doszło do skutecznego wyboru prawa.
W przeciwieństwie do większości przepisów arbitrażowych, zgodnie z którymi w sytuacji braku wyboru prawa właściwego przez strony sąd arbitrażowy sam decyduje o odpowiednim dla sprawy prawie właściwym, przepis R45 jest dużo bardziej restrykcyjny. W braku wyboru prawa właściwego przez strony sprawa rozstrzygana jest na podstawie prawa szwajcarskiego tj. prawa siedziby CAS. Rozwiązanie takie jest krytykowane ze względu na fakt, że prawo szwajcarskie niejednokrotnie staje się podstawą dla rozstrzygania o stosunku prawnym, który nie ma żadnego powiązania z samą Szwajcarią. Z drugiej strony, wspomniane rozwiązanie zapewnia spójność orzecznictwa CAS i upraszcza Trybunałowi zadanie rozstrzygania kwestii merytorycznych.
W ostatnim zdaniu artykuł R45 wprowadza możliwość rozstrzygania przez Panel sprawy na podstawie „ex aequo et bono” jeżeli uzyska zezwolenie stron w tym zakresie. Rozstrzyganie sprawy na podstawie „ex aequo et bono” oznacza, że wyrok w sprawie zostanie wydany w oparciu o tzw. ogólne zasady sprawiedliwości, co pozwala na całkowite pominięcie konkretnych przepisów prawnych. W takim wypadku decydujące są okoliczności sprawy i ich ocena dokonana przez Panel. Warto mieć na uwadze powyższe przy prowadzeniu sporu przed CAS.
17.10.2024
09.08.2024
05.04.2024
27.03.2024
15.02.2024
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
