12.01.2018
W systemie prawa UE prawo pierwotne ma najwyższą rangę, gdyż zawiera przepisy regulujące podstawowe zasady funkcjonowania UE. Prawo pierwotne ma bezwzględna wyższość nad prawem pochodnym. Cechą charakterystyczną jest bezpośrednie tworzenie prawa pierwotnego przez państwa członkowskie, a nie przez instytucje UE.
Najważniejsze uregulowania prawne dotyczące dziedziny sportu znajdują się w TFUE. Uregulowania te weszły w życie 1 grudnia 2009r. tj. od momentu wejścia w życie Traktatu z Lizbony. Należy wyraźnie pokreślić, iż do czasu wejścia w życie Traktatu z Lizbony brak było w Traktatach przepisu, który odnosiłby się do sportu. Od przywołanej daty UE została wyposażona w wyraźne uprawnienia w tej dziedzinie. Na mocy art. 6 oraz art. 165 TFUE sport został uznany za obszar, w którym UE ma kompetencje do działania. Przed wejściem w życie Traktatu z Lizbony działalność sportowa, mimo iż niewspomniana w Traktatach, znajdowała się w zakresie ich działania, jeśli miała postać świadczenia pracy bądź odpłatnego świadczenia usług i wówczas podlegała przepisom o swobodnym przepływie osób oraz o zakazie dyskryminacji narodowościowej sportowca (sprawa Walrave). Wówczas, uznanie że dana działalność związana ze sportem stanowi działalność o charakterze gospodarczym była warunkiem sine qua non oddziaływania Traktatów na tę działalność. W przeciwnym razie prawo unijne nie znajdowało wobec niej zastosowania.
Szczegóły dotyczące sportu w TFUE znajdują się w części pierwszej zatytułowanej „Zasady” oraz w części trzeciej, która jest zatytułowana „Polityki i działania wewnętrzne Unii”. W części pierwszej art. 6 reguluje, iż „Unia ma kompetencje do prowadzenia działań mających na celu wspieranie, koordynowanie lub uzupełnianie działań Państw Członkowskich. Do dziedzin takich działań o wymiarze europejskim należą (…) edukacja, kształcenie zawodowe, młodzież i sport”. Jest to więc przyznanie UE ogólnej kompetencji o charakterze wspierającym, koordynującym czy uzupełniającym do działania w dziedzinie sportu.
Uszczegółowienie sposobu wykonania tej kompetencji znajduje się w art. 165 TFUE, który znajduje się w części trzeciej w Tytule XII „Edukacja, kształcenie zawodowe, młodzież i sport”. Jego treść brzmi: „Unia przyczynia się do wspierania europejskich przedsięwzięć w zakresie sportu, uwzględniając jego szczególny charakter, jego struktury oparte na zasadzie dobrowolności oraz uwzględniając jego funkcję społeczną i edukacyjną”. Dalej jest mowa, że „działanie Unii zmierza do rozwoju europejskiego wymiaru sportu, przez popieranie uczciwości i dostępności we współzawodnictwie sportowym oraz współpracy między podmiotami odpowiedzialnymi za sport, jak również przez ochronę integralności fizycznej i psychicznej sportowców, w szczególności tych najmłodszych”. W ustępie trzecim omawianego artykułu określono, iż „Unia i Państwa Członkowskie sprzyjają współpracy z państwami trzecimi oraz z kompetentnymi organizacjami międzynarodowymi w dziedzinie edukacji i sportu, zwłaszcza z Radą Europy”.
Uregulowania znajdujące się w TFUE stanowią najistotniejsze źródło prawa unijnego dotyczące dziedziny sportu, przede wszystkim ze względu na swoją najwyższą rangę. Umieszczenie w omawianym Traktacie art. 165 przyznaje UE kompetencje do działań w dziedzinie sportu i wyznacza jej materialny zakres.
Wprowadzenie przepisów rangi traktatowej, które uwzględniają sport jako dziedzinę znajdującą się w bezpośrednim zainteresowaniu instytucji unijnych, powoduje szereg konsekwencji prawnych. Przede wszystkim, spowodowało to, że sport stał się oficjalnie jedną z dziedzin polityki UE. Art. 165 tworzy podstawę prawną dla spójnej unijnej polityki sportowej. Odmienna interpretacja tej sytuacji prawnej prowadzi jednak do wniosku, że zamiast otwierania nowego rozdziału w polityce sportowej, artykuł ten stawia ograniczenia dla interwencji UE w dziedzinie sportu. Artykuł 165 TFUE wyznacza bowiem granice, które określają zakres działań podejmowanych przez UE względem sportu. Ten materialny zakres kompetencji przyjął postać kompetencji wspierających, koordynujących i uzupełniających, czyli najsłabsze jakie UE mogła uzyskać. Jednakże ze względu na dotychczasowy brak uregulowania na poziomie traktatowym odnoszącego się bezpośrednio do działalności sportowej, uprawnionym wydaje się wysunąć wniosek, iż wprowadzenie art. 165 TFUE stanowi swego rodzaju „kamień milowy” w tworzeniu unijnej polityki sportowej. Przepis ten ma więc wymiar symboliczny, gdyż jest to uwieńczenie dotychczas podejmowanych działań przez UE w tej dziedzinie. Przy tym wszystkim instytucje unijne zobowiązały się uwzględniać szczególny charakter sportu w swoich działaniach, który postanowieniem TFUE został niejako uznany za cechę nieodłączną sportu. Oznacza to, iż UE potwierdziła, że sport cechuje szereg elementów, które odróżniają rynek sportowy od pozostałych rynków i są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania współzawodnictwa sportowego.
Dodatkowo, można również tu dostrzec wymiar praktyczny, bowiem stworzono po raz pierwszy możliwość finansowania z budżetu unijnego przedsięwzięć związanych ze sportem, a także organizowania formalnych spotkań ministrów odpowiedzialnych za sport w poszczególnych państwach członkowskich. Skutkiem prawnym wejścia w życie omawianego przepisu jest uznanie działalności sportowej za obszar, który wchodzi w zakres prawa unijnego także poza przypadkami, gdy stanowi działalność gospodarczą. UE postanowiła uwzględnić sport jako politykę, która dzięki jej wsparciu może przynieść większe korzyści dla integracji europejskiej.
Powstaje natomiast pytanie, w jaki sposób powyższe przepisy wywierają wpływ na kwestię oddziaływania prawa unijnego na sport w wymiarze gospodarczym w zakresie swobód rynku wewnętrznego oraz reguł konkurencji. TFUE nie zawiera w tym przedmiocie żadnych wytycznych, pozostawiając TSUE określenie sposobu tego oddziaływania. Jednak należy podkreślić, iż zarówno TSUE jak i KE od początku uwzględniały specyfikę sportu oraz jego społeczną rolę mimo braku wytycznych traktatowych. Uprawnionym wydaje się wysunąć wniosek, iż omawiany artykuł nie wywarł większego wpływu na dookreślenie przez powyższe instytucje zakresu oddziaływania prawa UE na sport w wymiarze gospodarczym. Działania UE w zakresie sportu w dalszym ciągu opierać się będą na aspektach sportowych innych kompetencji, takich jak dotyczące konkurencji, rynku wewnętrznego czy polityki społecznej.
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
