24.11.2016
Podstawową metodą prowadzenia kontroli dopingowej wśród sportowców nadal pozostaje pobieranie i analiza próbek moczu. Jak wynika z raportu WADA za 2015 r. z ogólnej liczby 328,381 pobranych i przeanalizowanych przez akredytowane przez WADA laboratoria próbek aż 282,193 stanowi próbki moczu (tj. 93% wszystkich próbek). Istotne jest zatem, aby podczas takiej kontroli sportowiec miał świadomość swoich praw i obowiązków.
Dokumentem opisującym rekomendowane standardy WADA w zakresie pobierania próbek moczu są wytyczne z października 2014 r. (Urine Sample Collection Guielines, Version 6.0). Wytyczne stanowią zbiór dobrych praktyk i wskazówki dla organizacji antydopingowych, jak modelowo powinien być przeprowadzony proces pobierania próbek moczu od sportowców. Co prawda wytyczne nie są wiążącym zbiorem przepisów jak np. Światowy Kodeks Antydopingowy, tym niemniej poszczególne organizacje tworząc własne procedury powinny gwarantować jak najwyższy stopień zgodności z wytycznymi WADA, a rażące odstępstwa od ustanowionych standardów mogą być podstawą dla kwestionowania przeprowadzonej procedury kontroli. Wytyczne obejmują cały proces pobierania próbki moczu tj. opisują role poszczególnych osób w procedurze i ich obowiązki, planowanie i przygotowanie kontroli, selekcję sportowców pod kątem badań, powiadomienie o kontroli, asystę podczas kontroli, procedurę związaną z czynnością pobierania próbki, a także sposób postępowania po pobraniu próbki. Skupmy się jednak na opisanych w wytycznych prawach i obowiązkach sportowca.
Zgodnie z wytycznymi WADA pobieranie próbek moczu odbywa się co do zasady bez uprzedniego zawiadomienia sportowca o planowanej kontroli. Powyższe oznacza, że sportowiec biorący udział w zawodach może zostać poinformowany przez kontrolera/asystenta, że został wybrany do kontroli dopingowej, która odbędzie się niezwłocznie. W takiej sytuacji sportowiec ma obowiązek udać się niezwłocznie do stacji kontroli (chyba, że istnieją szczególne podstawy do odroczenia kontroli), pozostawać pod bezpośrednim nadzorem kontrolera/asystenta do czasu zakończenia procedury, nie utrudniać eskorty do stacji kontroli, a także przedłożyć dokument poświadczający tożsamość. Już na etapie notyfikacji aktualizuje się natomiast prawo sportowca do żądania obecności swojego przedstawiciela (Athlete Representative), tj. wskazanej przez niego osoby, która będzie pełniła funkcję świadka podczas całej procedury (z wyłączeniem czynności bezpośredniego oddawania moczu) oraz tłumacza (jeżeli zachodzi taka potrzeba). Sportowiec ma także prawo do zadawania pytań i żądania dodatkowych wyjaśnień dotyczących procedury pobierania próbki, a także żądania odroczenia przeprowadzenia kontroli ze względu na uzasadnione przyczyny, o których mowa w pkt. 5.1.3 wytycznych (np. z powodu konieczności uczestniczenia w prezentacji zawodników, wypełnienia obowiązków medialnych, zlokalizowania przedstawiciela, dalszego uczestniczenia w zawodach).
Jeżeli chodzi o prawa i obowiązki związane z etapem po notyfikacji oraz na poziomie ogólnym to należy wskazać, że sportowiec ma podstawowy obowiązek znajomości procedury i w konsekwencji jej przestrzegania, jest osobiście odpowiedzialny za spożywanie jakiegokolwiek pożywienia lub napojów przed czynnością pobrania próbki, a jak wynika wprost z pkt. 2.5 wytycznych nie powinien także nadmiernie nawadniać się przed oddaniem moczu. Sportowiec ponosi również odpowiedzialność za swoją próbkę od chwili jej pobrania do zapieczętowania. Istotne jest, aby pamiętać także o obowiązku zgłoszenia kontrolerowi korzystania z jakichkolwiek leków i/lub suplementów w ciągu ostatnich 7 dni. Z drugiej strony sportowiec ma prawo we własnym zakresie kontrolować przebieg procedury i zadawać pytania, informować o nieprawidłowościach oraz wprowadzać stosowane komentarze do przeznaczonych do tego pól w dokumentacji kontrolnej. Po odpowiednim wypełnieniu dokumentacji kontrolnej sportowiec powinien na żądanie kontrolera złożyć pod nią podpis.
Jak widać pozornie prosta procedura pobierania próbki moczu do kontroli dopingowej jest w istocie mocno rozbudowana i poddana szczegółowej regulacji. Wytyczne liczą sobie aż 45 stron, a to „tylko” rekomendowana procedura ze strony WADA. W konkretnym przypadku należy liczyć się z obowiązywaniem dalszych, wewnętrznych przepisów organizacji antydopingowych oraz przepisami krajowymi. W takim gąszczu prawnym nie trudno o uchybienie obowiązkom lub brak świadomości istnienia po stronie sportowca konkretnych praw.
25.09.2024
13.08.2024
01.03.2024
28.04.2023
25.01.2023
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
