20.10.2014
Dziś chciałbym poruszyć temat klauzul niedozwolonych w wewnętrznych regulaminach i postanowieniach umownych przedsiębiorców świadczących usługi związane z działalnością sportową, rekreacyjną i rozrywkową. Już na pierwszy rzut oka zauważyć można zapotrzebowanie społeczeństwa na usługi służące poprawie kondycji fizycznej, a także rosnące zainteresowanie innymi formami działalności rozrywkowej i rekreacyjnej związanej ze sportem. W związku z tym na rynku pojawiają się kolejne przedsiębiorstwa dostosowujące swoją ofertę do potrzeb rynku, do których zaliczyć m.in. kluby fitness, siłownie, baseny, centra odnowy biologicznej. W celu zabezpieczenia swoich interesów tworzą one wewnętrzne regulaminy oraz wzorce umów dla swych klientów, w których określają szczegółowe warunki współpracy. Okazuje się jednak, że nie wszystkie ich postanowienia są zgodne z prawem, z czego czasem sami przedsiębiorcy nie zdają sobie sprawy. Mowa tu o niedozwolonych klauzulach, czyli postanowieniach umów zawieranych z konsumentami, kształtujących ich prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszających ich interesy. Zapisy te wprowadzane są między innymi w regulaminach a także ogólnych warunkach umowy. Kwestia ta została uregulowana w przepisie art. 3851k.c., który określa przesłanki uznania danego zapisu za niedozwoloną klauzulę umowną. Są nimi mianowicie: 1) zawarcie umowy z konsumentem; 2) brak uzgodnienia indywidualnego postanowień umowy; 3) kształtowanie prawa i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy; 4) jednoznacznie sformułowane postanowienie nie dotyczy głównych świadczeń stron (np. ceny i wynagrodzenia). Należy w tym momencie nadmienić, że przepis art. 3853k.c. zawiera przykładowy katalog niedozwolonych postanowień umownych. W doktrynie podkreśla się jednak, że wyróżnić można podstawowe rodzaje klauzul: 1) zapisy przyznające przedsiębiorcy uprawnienia do jednostronnego kształtowania praw i obowiązków stron; 2) normy ograniczające prawa konsumenta lub zwiększające nieproporcjonalnie jego obowiązki w stosunku do praw i obowiązków przedsiębiorcy; 3) postanowienia ograniczające odpowiedzialność przedsiębiorcy; 4) przepisy wyłączające lub ograniczające znaczenie rzeczywistej woli konsumenta. W celu konkretyzacji wskazanego wyżej katalogu klauzul niedozwolonych, na podstawie art. 47945 k.p.c. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzi rejestr postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone. Wpisanie postanowienia do rejestru następuje na podstawie przesyłanych przez Sąd prawomocnych wyroków. Należy w tym momencie podkreślić, że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 13 lipca 2006 roku ((III SZP 3/06, OSNP 2007, Nr 1–2, poz. 34) niedozwoloną klauzulą umowną jest nie tylko przepis identyczny co do treści z klauzulą wpisaną do rejestru, ale także zapis zbliżony, którego stosowanie wywiera taki sam skutek, jak użycie klauzuli wpisanej do rejestru. W dniu pisania tego tekstu w wyżej wskazanym rejestrze znajduje się kilka tysięcy postanowień umownych uznanych za niedozwolone. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na kilka najczęściej powtarzających się postanowień, które przedsiębiorcy – często w sposób nieświadomy – umieszczają w swych regulaminach, łamiąc jednocześnie prawo. Pierwszym z zapisów, na który warto zwrócić uwagę przy okazji analizy regulaminów i umów jest postanowienie, zgodnie z którym przedsiębiorca nie ponosi odpowiedzialności za rzeczy pozostawione w szatniach i szafkach. Chyba każdy z nas spotkał się z wyżej wymienionym zapisem. Okazuje się, że jest on niedozwoloną klauzulą umowną, co potwierdził również Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w decyzji nr RWR 4/2012, powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1977r. (IIICZP94/77, OSNCP 1978, poz. 134), zgodnie z którą (…) z chwilą oddania kurtki w szatni dyskoteki, restauracji, basenu dochodzi do zawarcia umowy przechowania pomiędzy konsumentem, a podmiotem prowadzącym lokal. Przedmiotem umowy przechowania jest, zgodnie z przepisem art. 835 k.c., zobowiązanie się przechowawcy do zachowania w stanie niepogorszonym rzeczy ruchomej oddanej mu na przechowanie. Od tej odpowiedzialności nie zwalnia ogłoszenie, że zakład nie ponosi odpowiedzialności za pozostawioną odzież. Kolejnym postanowieniem umownym wartym odnotowania jest zapis, który wyłącza zwrot opłat za niewykorzystane zajęcia. W ocenie Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów postanowienie to jest tożsame z klauzulą niedozwoloną wpisaną w pozycji 748 rejestru na podstawie wyroku z 27 marca 2006 roku, w którym Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że zapis o treści „Opłaty za niewykorzystywane lekcje nie podlegają zwrotowi” stanowią niedozwolone postanowienie umowne. Pozbawia on bowiem konsumenta prawa do zwrotu spełnionego przez niego świadczenia pieniężnego w razie braku uczestniczenia przez niego w zajęciach, nawet jeżeli będzie miało to miejsce z przyczyn leżących po stronie kontrahenta konsumenta. Ostatnią z klauzul, na którą chciałbym dzisiaj zwrócić uwagę jest zastrzeżenie prawa do zmiany miejsca prowadzenia zajęć bez uzyskania zgody klienta. Zapis ten został uznany za niedozwolone postanowienie umowne określone w art. 3853k.c., uprawniające wyłącznie kontrahenta konsumenta do jednostronnego uprawnienie do zmiany, bez ważnych przyczyn, istotnych cech świadczenia. Prezes Urzędu Konkurencji i Konsumentów analizując omawiany zapis stwierdził, co następuje: Konsumenci wybierając szkołę nauki tańca, biorą pod uwagę szereg elementów. Uwzględniają przy tym między innymi kadrę szkoły, dogodne godziny zajęć oraz położenie szkoły. Zmiana tych parametrów stanowi więc zmianę istotnych cech świadczenia, co należy uznać za sprzeczne z art. 3853 pkt 19 k.c. Możliwość zmiany siedziby w omawianych przypadkach ma charakter uznaniowy, zależy tylko i wyłącznie od przedsiębiorcy. Wskazać przy tym należy, iż nawet jeśli zmiana cech świadczenia wynika z przyczyn obiektywnych i niezawinionych, to brak jest podstaw aby uniemożliwić konsumentowi prawa wypowiedzenia się na temat tej zmiany. Prawo odstąpienia od umowy należy uznać za minimum, które w ramach dobrego obyczaju, powinno przysługiwać konsumentowi. Należy podkreślić, że wprowadzanie kwestionowanych zapisów często nie wynika ze złej woli przedsiębiorców, lecz również z nieznajomości rejestru klauzul niedozwolonych. Nie zwalnia ona jednak z odpowiedzialności za naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. W razie zakwestionowania postanowień umownych należy bowiem się liczyć z koniecznością wprowadzenia zmian do w/w dokumentów a nawet z możliwością nałożenia kary finansowej. Ustanawiając wewnętrzne regulaminy oraz wzorce umów należy zatem zwracać uwagę na wskazane wyżej niuanse.
Organizacje sportowe
24.06.2020
Organizacje sportowe
16.06.2020
Legislacja
20.04.2020
13.11.2024
31.10.2024
10.09.2024
29.08.2024
27.08.2024
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
