13.03.2017
W poprzednim wpisie na blogu prawosportowe.pl poruszyłem kwestię obraźliwych wpisów w Internecie, a dziś będzie o zniesławieniu i zniewadze, czyli przestępstwach jakie można popełnić, publikując w Internecie obraźliwe wpisy, posty lub komentarze.
W poprzednim wpisie była również mowa o wezwaniu do zaprzestania publikacji danych, które mogą naruszać dobra osobiste. Wezwanie takie wysyłamy do operatora (administratora) strony, czyli usługodawcy w pojęciu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, który w świetle przepisów ze względu na to, że nie jest inicjatorem przekazu danych lub nie wybiera odbiorcy przekazu danych lub nie wybiera oraz nie modyfikuje informacji zawartych w przekazie jest zwolniony od odpowiedzialności.
Odpowiedzialność jest wyłączona również gdy ma miejsce automatyczne i krótkotrwałe pośrednie przechowywanie transmitowanych danych i jeżeli działanie to ma wyłącznie na celu przeprowadzenie transmisji, a dane nie są przechowywane dłużej, niż jest to w zwykłych warunkach konieczne dla zrealizowania transmisji.
Również w świetle przepisu art. 14 ust. 1 Ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane dane ten, kto udostępniając zasoby systemu teleinformatycznego w celu przechowywania danych przez usługobiorcę nie wie o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności, a w razie otrzymania urzędowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej wiadomości o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności niezwłocznie uniemożliwi dostęp do tych danych.
Po otrzymaniu takiego urzędowego zawiadomienia (wezwania), usługodawca, który uniemożliwił dostęp do tych danych, nie ponosi odpowiedzialności względem tego usługobiorcy za szkodę powstałą w wyniku uniemożliwienia dostępu do tych danych. Ponadto usługodawca, który uzyskał wiarygodną wiadomość o bezprawnym charakterze przechowywanych danych dostarczonych przez usługobiorcę i uniemożliwił dostęp do tych danych, nie odpowiada względem tego usługobiorcy za szkodę powstałą w wyniku uniemożliwienia dostępu do tych danych, jeżeli niezwłocznie zawiadomił usługobiorcę o zamiarze uniemożliwienia do nich dostępu.
Usługodawca ma też obowiązek udostępnić organom ścigania lub sądowi informacje identyfikujące osobę zamieszczającą na jego stronie wpisy, które mogą mieć charakter bezprawnie, a co za tym idzie również mogły stanowić podstawę czynu zabronionego – przestępstwa.
Wyróżniamy dwa podstawowe przestępstwa, z których popełnieniem możemy mieć do czynienia w przypadku publikacji wpisów, postów lub komentarzy w Internecie: zniesławienie (art. 212 § 1 Kodeksu Karnego) i zniewagę (art. 216 § 1 k.k.).
Zniesławienie polega na pomówieniu osoby lub grupy osób, instytucji, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Kary przewidziane za to przestępstwo to grzywna albo kara ograniczenia wolności. Istotą tego przestępstwa w sferze podmiotowej nie są odczucia osobiste pomówionego, a jego poniżenie lub narażenie w oczach opinii publicznej na utratę zaufania koniecznego do wykonywania np. zawodu trenera. W przepisie art. 212 § 2 mamy kwalifikowaną formę przestępstwa zniesławienia, polegającą na dopuszczeniu się czyny zniesławienia za pomocą środków masowego komunikowania. Tutaj karą poza grzywną albo ograniczeniem wolności może być też kara pozbawienia wolności do roku. W razie skazania za przestępstwo zniesławienia, sąd może na mocy przepisu art. 212 § 3 k.k. orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.
Z kolei, przestępstwo zniewagi, w swojej sferze podmiotowej godzi w dobre imię osoby pokrzywdzonej. Sprawca musi działać w takim zamiarze lub przynajmniej godzić się na taką okoliczność. Karą za przestępstwo zniewagi, podobnie jak zniesławienia jest kara grzywny lub ograniczenia wolności, a za przestępstwo zniewagi w formie kwalifikowanej, czyli za pomocą środków masowego komunikowania, także podobnie jak przy zniesławieniu także kara do roku pozbawienia wolności.
W przypadku przestępstwa zniewagi, sąd może odstąpić od wymierzenia kary. Dzieję tak na mocy przepisu art. 216 § 3 k.k.. W przypadku gdy zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
Podobnie jak w przypadku zniesławienia w formie kwalifikowanej, także gdy mamy do czynienia z kwalifikowaną formą przestępstwa zniewagi, sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.
Ściganie w przypadku zarówno zniesławienia, jak i zniewagi odbywa się z oskarżenia prywatnego. Zatem z zasady, postępowania karnego w takiej sprawie nie może wszcząć z urzędu organ ścigania: policja lub prokuratura. Wówczas, tylko my sami musimy zawiadomić o tym Sąd. A mianowicie, pokrzywdzony składa prywatny akt oskarżenia. Akt ten może ograniczyć się do wskazania w nim osoby oskarżonego i określenia zarzucanego mu czynu, jak również wskazania dowodów popierających oskarżenie oraz powinien spełniać wymogi pisma procesowego, określone w art. 119 §1 kodeksu postępowania karnego, czyli: 1) oznaczenie organu, do którego jest skierowane, oraz sprawy, której dotyczy, 2) oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo, 3) treść wniosku lub oświadczenia, w miarę potrzeby z uzasadnieniem, 4) datę i podpis składającego pismo.
Przy składaniu takiego aktu, należy uiścić opłatę sądową 300 zł. Można z niej zostać zwolnionym. Sąd zwalnia osobę w całości lub w części od wyłożenia kosztów podlegających uiszczeniu przy wnoszeniu pisma procesowego, jeżeli wykazała ona, że ze względu na jej sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów wyłożenie ich byłoby zbyt uciążliwe. Dla uzyskania zwolnienia wystarczy wniosek złożony wraz z aktem oskarżenia lub złożony ustnie do protokołu. Nie trzeba żadnych druków, ani zaświadczeń z Urzędu Skarbowego.
Co jednak zrobić w sytuacji, kiedy nie znamy sprawcy tego wpisu? Administrator strony również – zgodnie z prawem – nie chce nam udostępnić numeru i.p. osoby, która dokonała tego wpisu i co dalej?
Jest wyjście z tej sytuacji. Można złożyć na Policji zawiadomienie, które powoduje wszczęcie postępowania prywatnoskargowego, lecz Policja wówczas wykonuje jedynie czynności w niezbędnym zakresie zmierzające do zabezpieczenia dowodów, a następnie przekazuje skargę do właściwego sądu. Ponadto, jeżeli interes społeczny tego wymaga, Prokurator może objąć przestępstwo prywatnoskargowe ściganiem z urzędu. Często zdarza się też odmowa wszczęcia postępowania. Organy ścigania uzasadniają to brakiem cech przestępstwa i bezprawności czynu i tym, że wpis, post czy komentarz mieści się w granicach pojęcia dozwolonej krytyki.
Warto jednak dochodzić swoich praw i czy to na drodze cywilnej czy karnej chronić swoich dóbr osobistych, dobrego imienia czy wizerunku.
AUTOR
Prawnik. ekspert z zakresu prawa sportowego, redaktor naczelny portalu prawosportowe.pl.
19.04.2024
02.04.2024
15.03.2024
28.02.2024
14.02.2024
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
