15.07.2020
Ostatnimi czasy coraz głośniej mówi się o niewystarczającej ostrożności kierowców samochodów wobec innych uczestników ruchu drogowego – mówiąc bardziej precyzyjnie, wobec rowerzystów. W sezonie letnim nagminnie spotyka się kolarzy trenujących, czy to samodzielnie, czy grupowo, na drogach użytkowanych w większości przez samochody. Dla kierowców nie do końca jest zrozumiałe, czy kolarz poruszający się drogą publiczną powinien być przez nich traktowany jak inny samochód, czy może jednak jak pojazd szczególny?
Nie raz kierowcy zastanawiają się, jaka jest ich odpowiedzialność w przypadku kolizji z rowerzystą poruszającym się po jezdni. Czy w przypadku zdarzenia drogowego z kolarzem kierowca pojazdu będzie odpowiadał na zasadzie ryzyka, czy na zasadzie winy? Z jaką odległością powinni mijać rowerzystę podczas manewru wyprzedzania? Czy kierowca może otrzymać mandat, jeśli wyprzedzi kolarza niezgodnie z przepisami ruchu drogowego? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Czy kierowca samochodu odpowiada za kolizję z rowerzystą bez względu na swoją winę?
Zgodnie z kodeksem cywilnym istnieją dwie zasady odpowiedzialności cywilnej- zasada ryzyka oraz zasada winy. Przepisy zazwyczaj określają dosłownie kto, w jakich okolicznościach i za co odpowiada na określonej zasadzie. Przykładowo, w przypadku zdarzenia drogowego, którego uczestnikami są dwa samochody (pojazdy mechaniczne wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody) odpowiedzialność plasuje się na zasadzie winy. Do sądu należy zatem decyzja, który z uczestników „zawinił” spowodowaniu kolizji. Zgodnie z powyższą zasadą, kierowcy odpowiadają wobec siebie na zasadach ogólnych, to znaczy mogą żądać od siebie naprawienia szkód zgodnie z art. 415 k.c., który stanowi: kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Czy jednak w sytuacji zdarzenia drogowego rowerzysta poruszający się jak samochód (po jezdni) będzie odpowiadał tak, jak kierowca samochodu? Otóż nie.
Rower nie jest pojazdem mechanicznym
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego oraz szerokim orzecznictwem w tym zakresie pojazdem mechanicznym jest: „pojazd wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody”, co oznacza że spełnia łącznie trzy przesłanki: 1) jest wyposażony we własne urządzenie napędowe; 2)porusza się za pomocą sił przyrody; 3) służy celom komunikacyjnym. Nie jest przy tym istotne, czy dany środek komunikacji jest przystosowany do poruszania się na drogach, wodzie, w powietrzu, czy porusza się po szynach oraz jaką prędkość rozwija. W rozumieniu art. 436 kc mechanicznym środkiem komunikacji poruszanym za pomocą sił przyrody nie jest rower.
W przypadku zdarzenia drogowego z udziałem rowerzysty w grę wchodzić będzie zatem druga z wymienionych wyżej zasad, a mianowicie zasada ryzyka. Zgodnie z tą zasadą, do oceny kto jest odpowiedzialny za zdarzenie drogowe nie ma znaczenia wina sprawcy, a jedynie to, że kieruje on pojazd mechaniczny (czyli samochód). Krótko mówiąc, odpowiedzialność kierowcy pojazdu mechanicznego nie jest zależna od jego winy. Kierowca zatem zmuszony jest zachować szczególną ostrożność wobec kolarzy (pieszych oczywiście również, ale nie o tym w tym artykule), gdyż jego odpowiedzialność może zostać wyłączona jedynie na skutek siły wyższej albo gdy wyłącznie poszkodowany rowerzysta lub osoba trzecia, za którą kierowca nie ponosi odpowiedzialności zawiniła wypadkowi. Nie ma zatem znaczenia, czy rowerzysta porusza się nieprawidłowo, to na kierowcy samochodu ciąży obowiązek zachowania wyjątkowej ostrożności na drodze, bowiem w przypadku zderzenia z rowerzystą to on będzie określony jako winny sprawca zdarzenia mimo tego, że sam kolarz w momencie zdarzenia w mniejszym lub większym stopniu przyczynia się do powstania wypadku. Jedynie wyłączna wina rowerzysty w spowodowaniu wypadku komunikacyjnego wyłączałaby odpowiedzialność kierowcy na zasadzie ryzyka (czyt. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi w wyroku z dnia 27 marca 2015 r. w sprawie I ACa 1442/14, LEX nr 1711503).
A więc rowerzysta ma szczególne uprawnienia i co dalej?
Wyprzedzanie rowerzysty powinno odbywać się zgodnie z przepisami ruchu drogowego. Kierowca winien zatem zachować taką samą ostrożność podczas wszystkich manewrów, jakie zachowuje wobec innych samochodów, to znaczy: nie wyprzedzać w miejscach oznaczonych zakazem wyprzedzania, nie wyprzedzać na linii ciągłej, czy na zakręcie. Za te wszystkie przewinienia drogowe wykonane wobec rowerzysty policja może wystawić kierowcy mandat na takie samej zasadzie, jakby kierowca wyprzedzał inny samochód. Ustawowy, minimalny odstęp od wyprzedzanego rowerzysty to 1 m.
Kierowca zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jak również przejeżdżając przez drogę dla rowerów poza jezdnią jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe. Znaczy to nic innego, jak obowiązek każdorazowego ustąpienia pierwszeństwa kolarzowi w momencie przekraczania drogi rowerowej, w szczególności zwrócić należy uwagę na rondach, czy w miejscach gdzie wyznaczono ścieżki rowerowe na pasie ruchu dla samochodów.
Ponadto zabrania się kierowcy wjeżdżania pomiędzy jadące w kolumnie rowery. Znaczy to, że widząc kolumnę trenujących kolarzy w liczbie do 15, kierowca ma ustawowy zakaz wjeżdżania pomiędzy rowerzystów. Należy zwrócić na ten przepis szczególną uwagę, ponieważ coraz częściej spotyka się grupy kolarskie, które trenują na rowerach szosowych i poruszają się z prędkością podobną do samochodów (nawet 50 km/h).
Nie zapominajmy jednak o obowiązkach kolarzy
Kolarz jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Korzystając z drogi dla rowerów i pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym. Oznacza to że jeśli istnieje droga rowerowa kolarz obowiązany jest nią się poruszać, a piesi zobligowani są do ustępowania im pierwszeństwa. Natomiast jeśli droga jest rowerowo-piesza, to rowerzysta ma obowiązek ustąpienia pierwszeństwa pieszym.W przypadku poruszania się po drogach, rowerzyści są obowiązani poruszać się po poboczu, chyba że nie nadaje się ono do jazdy. Na skrzyżowaniu i bezpośrednio przed nim kolarz może poruszać się środkiem pasa ruchu, jeśli można z niego skręcić w więcej niż jedną stronę. Ponadto, rowerzysta może wyprzedzać inne niż rower powoli jadące pojazdy z ich prawej strony – nie tak jak w przypadku samochodów, wyłącznie z lewej.
Kolarz zobowiązany jest korzystać z chodnika wyłącznie w przypadku, gdy:
Jak widać, szczególne obowiązki nie dotyczą jedynie kierowców samochodów lecz również i kolarzy. Obaj uczestnicy ruchu winni stosować się do przepisów Prawo o ruchu drogowym oraz zachowywać ostrożność podczas poruszania się po drogach. Ostatecznie jednak to do kierowców należy obowiązek zachowania szczególnej ostrożności w momencie mijania rowerzysty, o czym, mam nadzieję, wyczerpująco napisałam w powyższym artykule.
(zdjęcie ma charkater ilustracyjny)
Organizacje sportowe
25.08.2021
Sporty indywidualne
13.08.2021
Organizacje sportowe
04.08.2021
AUTOR
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego.
13.08.2024
01.03.2024
28.04.2023
25.01.2023
19.01.2023
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.