22.05.2015
Tematyka odpowiedzialności karnej w związku ze stosowaniem dopingu była już poruszana na łamach portalu przez Łukasza Klimczyka, który m.in. w artykule pt. Doping = więzienie? omawiał projekt niemieckiej ustawy penalizującej przyjmowanie niedozwolonych substancji przez zawodników. W dzisiejszym tekście chciałbym omówić polskie przepisy karne sankcjonujące naruszenie przepisów antydopingowych.
Na wstępie warto wskazać, że w trakcie prac nad ustawą o sporcie przedmiotem wzmożonej dyskusji była sama lokalizacja przepisu penalizującego zachowania związane z naruszeniem przepisów antydopingowych. Według pierwszej koncepcji kwestia ta powinna zostać uregulowana nie w ustawie o sporcie, lecz w Kodeksie karnym w nowym rozdziale XXXIIa pod tytułem Przestępstwa przeciwko zasadom rywalizacji w sporcie. Zwolennicy drugiego stanowiska sugerowali utworzenie osobnego rozdziału w ustawie o sporcie zawierającego przepisy karne, wśród których miały znaleźć się również normy określające sankcje za stosowanie dopingu. Szczegółowe rozważania nad lokalizacją przepisu penalizującego podawanie dopingu miały miejsce podczas posiedzenia sejmowej Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki z 7 kwietnia 2010 roku, kiedy to członkowie Komisji ostatecznie przychylili się do drugiej koncepcji. Ostatecznie norma sankcjonująca zachowania związane z dopingiem została umieszczona zatem jako art. 50 ustawy o sporcie o następującej treści:
Art. 50.
1. Kto małoletniemu uczestniczącemu lub przygotowującemu się do uczestnictwa we współzawodnictwie sportowym podaje substancję zabronioną lub stosuje wobec niego metodę zabronioną w rozumieniu przepisów o zwalczaniu dopingu w sporcie,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto bez wiedzy osoby uczestniczącej lub przygotowującej się do uczestnictwa we współzawodnictwie sportowym podaje jej substancję zabronioną lub stosuje wobec niej metodę zabronioną w rozumieniu przepisów o zwalczaniu dopingu w sporcie.
Jak widać na pierwszy rzut oka, polska ustawa o sporcie nie przewiduje możliwości poniesienia odpowiedzialności karnej przez zawodników stosujących substancje lub metody zabronione. Sprawcami przestępstwa określonego w omawianym przepisie będą zatem w szczególności: członkowie sztabu medycznego zawodnika lub klubu sportowego zawodnika, trenerzy a także fizjoterapeuci. Nie można też wykluczyć możliwości popełnienia przestępstwa przez osoby, które nie są związane zawodowo ze sportem, np. przez członków rodziny.
Konstrukcja przepisu art. 50 u.s. wzbudza liczne zastrzeżenia w doktrynie. Po pierwsze, zarzuca się penalizowanie zachowania stosowania substancji zabronionych bądź metody zabronionej jedynie wobec zawodników małoletnich bądź pełnoletnich, którzy jednakże nie posiadali wiedzy o stosowanym dopingu. Słusznie zadaje się pytanie, czy podanie pełnoletniemu sportowcowi za jego zgodą substancji niedozwolonej, której skutki zdrowotne nie są jeszcze znane, nie powinno być karane, w przeciwieństwie do podania tej samej substancji zawodnikowi bez jego wiedzy. W obu przypadkach zawodnik nie jest bowiem świadomy konsekwencji spożycia przez niego danego suplementu. Wątpliwości wzbudza również status sportowca małoletniego w kontekście brzmienia art. 50 ust. 1 u.s.. Interpretując art. 10 k.c. za małoletniego należy uznać osobę, która nie ukończyła osiemnastu lat. Uzyskuje ona jednak pełnoletniość w razie zawarcia małżeństwa. Czy sprawca podający substancję zabronioną takiej osobie powinien w związku z tym ponieść karne konsekwencje na podstawie art. 50 ust. 1 u.s.? Stanowiska są rozbieżne. Z jednej strony podkreśla się, że uzyskanie statusu osoby pełnoletniej poprzez wejście w związek małżeński nie pozostaje bez konsekwencji dla prawa karnego. Z drugiej strony analizując omawiany przepis należy wziąć pod uwagę intencję ustawodawcy, który w uzasadnieniu art. 50 ust. 1 projektu ustawy o sporcie wskazał, że małoletnich objęto szczególną ochroną ze względu na konieczność ochrony ich zdrowia ze względu na brak przystosowania tak młodych organizmów do często bardzo silnych środków anabolicznych stosowanych w sporcie. Czy uzyskanie statusu osoby pełnoletniej w związku z zawarciem małżeństwa przez małoletniego wpływa na jego organizm w sposób uzasadniający depenalizację zachowania sprawców czynu określonego w przywoływanym przepisie?
Dyskusja na temat kształtu art. 50 u.s. jest tym bardziej zasadna, że w tym roku przepis ten pierwszy raz został zastosowany, o czym poinformował Dyrektor Biura Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie Michał Rynkowski. Oddzielną kwestią jest zasadność stosowania przepisów karnych wobec zawodników stosujących doping. W mojej ocenie w naszym porządku prawnym istnieją przepisy prawa karnego, które subsydiarnie mogą zostać zastosowane w przypadku popełnienia rażącego naruszenia przepisów antydopingowych. Zostaną one przedstawione w kolejnych artykułach na portalu.
Organizacje sportowe
24.06.2020
Organizacje sportowe
16.06.2020
Legislacja
20.04.2020
26.04.2024
19.04.2024
02.04.2024
15.03.2024
28.02.2024
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
