03.01.2024
E-sport jako branża dynamicznie rozwijająca się na całym świecie nie jest już od dawna tylko rozrywką, lecz także istotnym obszarem gospodarki. Zyskując coraz większą popularność generuje bardzo duże zyski finansowe, co przyciąga uwagę nie tylko entuzjastów gier, ale również osób dążących do wykorzystania tej branży w celach nielegalnych, takich jak pranie pieniędzy. Rozwój - nazwijmy to gospodarki wirtualnej - oraz rosnąca wartość przedmiotów i walut wirtualnych w grach sprawiły, że dla przestępców coraz bardziej atrakcyjne jest ich wykorzystywanie do wskazanego wyżej procederu.
Kształt polskiego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy (Anti-Money Laundering – AML) oraz finansowaniu terroryzmu wyznaczają przepisy prawne krajowe, jak i Unii Europejskiej. Podstawowym aktem prawnym w tym obszarze jest ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (zwana dalej ustawą). Wskazuje ona organy i podmioty funkcjonujące w ramach tego systemu oraz określa ich obowiązki i uprawnienia. Określono w niej także wymagania dla niektórych kategorii przedsiębiorców, jak np. dostawcy w zakresie walut wirtualnych, którzy podlegają specyficznym wymogom, m.in. w zakresie obowiązku rejestracji we właściwym rejestrze. Ustawa ta stanowi implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20.05.2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (tzw. dyrektywa AML IV).
Co ciekawe, sama ustawa nie definiuje pojęć prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, odsyłając w tym zakresie odpowiednio do art. 299 i 165a kodeksu karnego (k.k.). Zgodnie z art. 299 § 1 k.k.: „Kto środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, przyjmuje, posiada, używa, przekazuje lub wywozi za granicę, ukrywa, dokonuje ich transferu lub konwersji, pomaga do przenoszenia ich własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”. Zatem pranie pieniędzy to proces ukrywania pochodzenia środków pochodzących z działalności przestępczej poprzez serię transakcji finansowych lub inwestycji.
Grupa Specjalna do spraw Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (Financial Action Task Force – FATF[1]) definiuje natomiast pranie pieniędzy jako procesowanie (lub przetwarzanie) dochodów pochodzących z przestępstwa w celu ukrycia ich nielegalnego pochodzenia, a przez to wprowadzenie ich do legalnego obrotu.
Fazy prania pieniędzy co do zasady następują po sobie kolejno. Jednak już na każdym z tych etapów można doprowadzić do udaremnienia próby obrotu nielegalnymi pieniędzmi, czy też wykrycia całego procederu. Poszczególne fazy to:
Przyjmuje się, że schemat występowania tych faz jest jednolity dla rynku nie tylko polskiego, ale i międzynarodowego. E-sport, ze względu na swoją globalną popularność i przepływ dużej ilości środków pieniężnych, staje się atrakcyjnym celem osób chcących wykorzystać go do nielegalnych działań finansowych. Do najczęściej stosowanych metod prania pieniędzy stosowanych poprzez e-sport zalicza się:
W miarę ciągłego rozwoju branży e-sportu nieuniknione jest, że wykorzystanie e-sportu i gier online do prania pieniędzy będzie zyskiwać na popularności. Podmioty organizujące e-sportowy system muszą podjąć środki zapobiegające wykorzystywaniu ekosystemu e-sportu do celów prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, aby zapobiec przekształceniu się świata gier w centrum prania pieniędzy. Jednym z najważniejszych kroków w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy w e-sporcie jest zastosowanie odpowiednich środków regulacyjnych i procedur bezpieczeństwa.
Oto kilka propozycji, które mogą pomóc w walce z praniem pieniędzy w branży e-sportowej:
Aby zaradzić wskazanym w dzisiejszym tekście problemom wielu twórców gier wdrożyło systemy wykrywania i zapobiegania oszustwom, aby lokalizować podejrzane transakcje i zapobiegać im. Systemy te wykorzystują algorytmy uczenia maszynowego do analizy transakcji i identyfikacji wzorców, które mogą wskazywać na pranie pieniędzy. To, że problem nie ma charakteru incydentalnego potwierdzają m.in. poniżej przytoczone dane.
Pod koniec 2019 r. w Counter-Strike’u wyłączono możliwość odsprzedaży kluczy do skrzynek w ramach Steam Community Market, ponieważ oszuści wykorzystywali tę funkcję do transferowania nielegalnie zdobytych środków.
W marcu 2023 r. do sądu federalnego w San Francisco złożono wniosek, który stwierdził, że Roblox, internetowa platforma gier wideo, może borykać się z problemem prania pieniędzy. Z pozwu wynika, że ponad 300 użytkowników dopuściło się prania pieniędzy poprzez kupowanie fałszywych przedmiotów w grach za wirtualną walutę[2].
W 2021 r. Twitch, platforma do strumieniowego przesyłania gier wideo, potwierdziła, że prawie 10 milionów dolarów zostało na niej ,,wypranych”. Początkowo Twitch podjął działania przeciwko około 150 użytkownikom. W styczniu 2022 roku w związku ze skandalem na Twitchu aresztowano 40 osób[3].
Biorąc pod uwagę ciągły rozwój branży gier i prognozy, że do 2027 r. osiągnie ona oszałamiającą kwotę 298 miliardów dolarów, można się spodziewać równoczesnego wzrostu liczby przypadków prania pieniędzy związanych z działalnością przestępczą.
E-sport to dziedzina, która rozwija się w szybkim tempie, stając się jednym z najbardziej obiecujących sektorów rozrywkowych. Jednakże, wraz z rosnącą popularnością, ważne jest, aby podejmować środki ostrożności w celu zapobiegania wykorzystaniu tej branży do prania pieniędzy. Poprzez wprowadzanie odpowiednich regulacji, monitorowanie działań finansowych i edukację społeczności e-sportowej, można skutecznie przeciwdziałać praniu pieniędzy, chroniąc uczciwość oraz uczestników e-sportu.
[1] FATF - The Financial Action Task Force - Grupa Zadaniowa ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy, znana również pod francuską nazwą Groupe d'action financière, jest organizacją międzyrządową założoną w 1989 r. z inicjatywy G7 w celu opracowania polityki zwalczania prania pieniędzy.
[2] https://www.forbes.com/sites/cyrusfarivar/2023/03/30/hundreds-of-roblox-users-may-be-engaged-in-money-laundering-court-filing-says/?sh=64ee4dfe381c
[3] https://www.washingtonpost.com/video-games/2022/01/11/twitch-bit-money-laundering-turkey-police/
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
