09.05.2018
Intuicyjnie zdawać by się mogło, że bolidy konkurujące w Formule 1 są niebezpieczne z uwagi na osiągane prędkości. Nic bardziej mylnego. Zgodnie z wytycznymi FIA[1] oraz Regulacjami Technicznymi F1[2], konstrukcja pojazdów Formuły 1 oraz używane przy ich budowie materiały są ściśle kontrolowane przez przepisy w celu wszechstronnej maksymalizacji bezpieczeństwa.
Kluczowym miejscem, wokół którego koncentruje się uwaga konstruktorów i projektantów w ramach udoskonalania bezpieczeństwa, jest tak zwana „komórka bezpieczeństwa”. Składa się na nią kokpit dla kierowcy oraz elastyczne ogniwo paliwowe, znajdujące się bezpośrednio za zawodnikiem, ale w odseparowanej przestrzeni. Ponieważ najgroźniejsze incydenty w F1 od zawsze wiązały się z zapłonem paliwa, przewód umiejscowiony w tak newralgicznym miejscu musi sprostać wyjątkowo surowym wymogom. W pierwszej kolejności podczas konstruowania go, muszą zostać zachowane minimalne rozmiary, gwarantujące zwiększoną odporność. Ponadto bolid wyposażony zostaje w specjalne struktury, których zadaniem jest absorpcja uderzeń i wstrząsów pochodzących z każdej możliwej strony - od przodu, tyłu, gdzie znajduje się skrzynia biegów, a także z boków. Po obu stronach komórki bezpieczeństwa zainstalowane są panele wykonane z Zylonu. Jest to materiał syntetyczny często występujący w kamizelkach kuloodpornych. Z uwagi na właściwości przeciwdziałające przebiciu, znakomicie sprawdza się w przypadku małych elementów mogących naruszyć powierzchnię pojazdu. Panele ciągną się od spodu pojazdu do krawędzi kokpitu, okalając głowę zawodnika. Czasami zdarzają się kolizję, w których bolid mówiąc potocznie „koziołkuje”. W takich sytuacjach bezpieczeństwo kierowcy zapewniają dwie struktury. Pierwsza z nich znajduje się za głową zawodnika. Kształtem przypomina garb. Drugą natomiast jest system HALO, otaczający głowę kierowcy łuk z tworzywa sztucznego, o którym pisałem przed rozpoczęciem obecnego sezonu wyścigowego.
Zarówno cały bolid, jak i sama „komórka bezpieczeństwa” muszą przejść restrykcyjne testy bezpieczeństwa. Obejmują one badanie podatności na zderzenia, obciążenia statyczne, a także dachowanie. Testy są przeprowadzane w obecności delegata technicznego FIA na podstawie artykułów 16-18 Regulacji Technicznych FIA. Dopiero po pozytywnym przejściu wszystkich pomiarów bolid dopuszczony jest do fazy testów torowych. Testy zderzeniowe ogniskują się w głównej mierze wokół kokpitu. Bez względu na to, czy uderzenie pochodzi z przodu, tyłu lub z bocznych stref, nie może zostać naruszona konstrukcja okalająca kokpit. Oznacza to, że dopuszczone są uszkodzenia strukturalne jedynie elementów peryferyjnych takich jak np. koła, spoilery, elementy aerodynamiczne, nos pojazdu. Uderzenie głową w kierownicę jest zdarzeniem mało prawdopodobnym ze względu na obowiązek stosowania specjalnych pasów bezpieczeństwa i kołnierza. Jednakże w Regulacjach technicznych znajdują się również wymogi dla kolumny kierownicy, przewidujące taką okoliczność. Zgodnie z nimi kolumna musi się odkształcić, absorbując tym samym uderzenie. Jednocześnie mechanizm umożliwiający szybkie odłączenie kierownicy nie może zostać uszkodzony. W przeciwnym razie zawodnik nie mógłby opuścić pojazdu w sytuacji kryzysowej. Wspomniane testy obciążeniowe obejmują przede wszystkim podłogę zbiornika paliwa, podłogę kokpitu, obrzeże kokpitu, boki kokpitu, dziób, boczną oraz tylną strukturę zderzeniową.
Aby zapobiec sytuacjom, w których po pomyślnym przejściu wszelkich badań i testów, zastosowane zostałyby rozwiązania konstrukcyjne niezgodne z przepisami, FIA wprowadza również kontrolę następczą. Urzeczywistnia się ona np. poprzez art. 15 ust. 4 pkt 1 Regulacji Technicznym, zgodnie z którym: „Każda komórka bezpieczeństwa musi zawierać trzy transpondery dostarczone przez FIA do celów identyfikacji. Urządzenia te muszą być stałą częścią komórki bezpieczeństwa, muszą być umieszczone zgodnie z rysunkiem 6, stanowiącym załącznik do Regulacji, oraz muszą być dostępne do weryfikacji w dowolnym momencie.” Dzięki nim delegaci FIA mają możliwość zbadania trwałości konstrukcji bolidu np. po zaistniałym wypadku. Wiele podobnych rozwiązań znajduje się w pozostałych częściach omawianego dokumentu.
Jednym z głównych celów FIA jest promowanie i propagowanie bezpieczeństwa w motoryzacji. Każdy sport motorowy pociąga za sobą pewne ryzyko. Przyjmuje się, że im większa prędkość, tym większe zagrożenie. Dlatego też Formuła 1, seria wyścigowa, w której bolidy z łatwością osiągają prędkości przekraczające 320 km/h, w szczególny sposób musi gwarantować bezpieczeństwo zawodników. Z uwagi na ogromny prestiż i niemniejsze pieniądze, F1 w wielu wypadkach jest prekursorem pewnych rozwiązań w tej dziedzinie. Przeważnie są one inkorporowane przez inne serie wyścigowe, a także producentów pojazdów „cywilnych”. Mając na uwadze powyższe, w moim odczuciu, niebezpieczeństwo związane z F1, jest coraz mniejsze.
[1] Międzynarodowa Federacja Samochodowa
[2] 2018 FORMULA ONE TECHNICAL REGULATIONS, https://www.fia.com/regulation/category/110
Piłka nożna
02.08.2022
Piłka nożna
12.07.2022
Organizacje sportowe
20.06.2022
AUTOR
Aplikant Radcowski. Specjalista z zakresu cyberbezpieczeństwa, RODO i prawa sportowego.
25.09.2024
13.08.2024
01.03.2024
28.04.2023
25.01.2023
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.