26.06.2018
Tak 19 czerwca 2018 r. orzekł Trybunał Konstytucyjny w sprawie K47/14 wszczętej wnioskiem w grudniu 2014 r. przez ówczesną Rzecznik Praw Obywatelskich – Irenę Lipowicz. Przedmiotowy wniosek wskazywał, iż zakaz klubowy jest nadmiernym i nieproporcjonalnym ograniczeniem dostępu do dóbr kultury fizycznej. Ponadto postępowanie sądowo-administracyjne i procedura odwoławcza uregulowana w akcie prawa prywatnego nie zapewniają osobie ukaranej należytej ochrony.
Przypomnijmy, niniejsze postępowanie dotyczy zgodności art. 14. ust. 1, 1a i 5 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych z art. 87 ust. 1, 45 ust. 1, art. 73 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP:
Art. 14
1 . Organizator meczu piłki nożnej może stosować zakaz klubowy, polegający na zakazie uczestniczenia w kolejnych imprezach masowych przeprowadzanych przez organizatora meczu piłki nożnej, nakładany przez tego organizatora na osobę, która dopuściła się naruszenia regulaminu obiektu (terenu) lub regulaminu imprezy masowej.
1a . Zakaz klubowy, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również kolejnych imprez masowych przeprowadzanych z udziałem drużyny organizatora rozgrywanych poza siedzibą organizatora, i może być nakładany za naruszenie regulaminu obiektu (terenu) lub regulaminu imprezy masowej prowadzonej z udziałem drużyny tego organizatora.
5 . Podmiot, o którym mowa w ust. 1, określa w swoim regulaminie wewnętrznym formę, tryb i termin złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, o którym mowa w ust. 4, a także tryb i termin jego rozpatrzenia.
Zakaz klubowy jest aktem ze sfery publicznoprawnej, co zostało potwierdzone w orzecznictwie sądów administracyjnych. Formą w ramach której orzeka się o zakazie klubowym jest orzeczenie. Jak wskazano w orzecznictwie, zakaz klubowy nie jest decyzją w rozumieniu przepisów postępowania administracyjnego, ale stanowi akt z zakresu administracji publicznej obejmujący uprawnienia lub obowiązki wynikające z przepisów prawa, w ramach, którego spółki, prowadzące działalność gospodarczą w sposób władczy, jednostronny orzekają w przedmiocie uprawnień i obowiązków jednostek. Z kolei uczestnik imprezy masowej z organizatorem imprezy masowej zawierają umowę o charakterze nienazwanym, której treść normatywna najbardziej zbliżona jest do postanowień umowy o dzieło uregulowanej w KC. Powyższa czynność prawna tj. umowa o udostępnienie określonej imprezy masowej umożliwia widzowi uczestnictwo w określonej imprezie masowej zorganizowanej przez organizatora osobiście lub z osobami trzecimi, zaś organizator zobowiązany jest do udostępnienia powyższej imprezy oraz przede wszystkim do zapewnienia bezpieczeństwa jej uczestnikom, w szczególności przy uwzględnieniu rygorów zawartych w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych. Określana jest ona także jako "umowa o udostępnienie widowiska sportowego". Jest to więc czynność prawna z zakresu prawa cywilnego, podczas której kontraktowania, istnieje możliwość jej niezawarcia. Nie ulega więc wątpliwości, że jest to czynność pomiędzy podmiotami prywatnymi i w większości od ich woli zależeć będzie możliwość zawarcia powyższej czynności prawnej. Wprowadzenie więc ograniczenia możliwości udziału w imprezie masowej, także w tej, która nie jest organizowana przez klub nakładający zakaz jest postrzegane jako naruszenie zasad cywilistyki i jako zbyt daleko idące ograniczenie.
Intencją RPO nie było pozbawienie organizatorów meczów możliwości ograniczania udziału osób, które naruszają spokój i porządek publiczny. Chodziło, aby konstrukcja zakazu klubowego spełniała standardy konstytucyjne i zawierała proceduralne gwarancje ochrony praw jednostki. Zdaniem RPO zakaz klubowy wymagał dookreślenia w przepisach rangi ustawowej, co ograniczyłoby arbitralność i dowolność w jego wymierzaniu. Zakaz klubowy nakładany jest bowiem nie przez sąd - jak zakaz stadionowy - ale przez podmiot niebędący organem władzy publicznej. Regulamin nie zaś jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Określa on m.in. procedurę ponownego rozpatrzenia sprawy przez ukaranego takim zakazem (może się potem odwołać do sądu administracyjnego). Ponadto ustawa nie precyzuje, za jakie zachowania zakaz może zostać nałożony, a poszczególne regulaminy różnią się od siebie. Nie wskazano dolnej granicy czasowej takiego zakazu, który może być wydawany nawet na 2 lata. Może on dotyczyć także meczów rozgrywanych poza siedzibą klubu.
W ustnych motywach wyroku podkreślono, że zakaz klubowy nie został przewidziany w regulaminach, ale ustanawiają go przepisy ustawy, która jest aktem prawa powszechnie obowiązującego. Natomiast w zakresie zachowań, za które może zostać nałożony taki zakaz, przepisy te odsyłają do regulaminów. Upoważnienie dla podmiotów prywatnych do wydania regulaminów obiektu i imprezy masowej wynika więc z ustawy. Wskazano również, iż do uregulowania w regulaminach nie przekazano zagadnień wymagających aktu wiążącego powszechnie. Zdaniem TK konstytucyjna wolność dostępu do dóbr kultury nie obejmuje uczestniczenia w wydarzeniach o charakterze sportowym.
Podsumowując, organizatorzy imprez masowych mogą nadal korzystać z instytucji, jaką jest zakaz klubowy w przypadku naruszenia regulaminów imprez lub obiektów, na których są rozgrywane z uwagi na zgodność z art. 87 ust. 1, 45 ust. 1, art. 73 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Trybunał powziął jednak wątpliwość, co do możliwej niekonstytucyjności omawianego przepisu ocenianej jednak z punktu widzenia innych wzorców konstytucyjnych, niepodniesionych we wniosku RPO. Ponadto wskazał na potrzebę zmiany treści art. 14 ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. Należy więc oczekiwać, iż w przyszłości przedmiotowa sprawa ponownie zostanie rozstrzygnięta przez Trybunał.
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
