Piłka nożna

Wysokość odszkodowania należnego klubowi za zerwanie kontraktu bez uzasadnionej przyczyny – art. 17 FIFA RSTP w orzecznictwie TAS (CAS)

12.10.2023

Art. 17 FIFA RSTP („Regulations on the Status and Transfer of Players” – „Przepisy dotyczące statusu i transferu zawodników”) reguluje konsekwencje rozwiązania umowy bez uzasadnionej przyczyny zarówno przez klub, jak i przez zawodnika. W praktyce jednostronne rozwiązanie umowy zdecydowanie częściej zachodzi z woli zawodników, niż klubów. Dzieje się tak przede wszystkim ze względu na rynkową pozycję graczy. Z tego powodu w niniejszym artykule skupimy się jedynie na ustalaniu wysokości odszkodowań, które były należne klubom.

Zgodnie z art. 17 FIFA RSTP „Poniższe postanowienia mają zastosowanie w przypadku rozwiązania umowy bez uzasadnionej przyczyny:

We wszystkich przypadkach strona, która dopuściła się naruszenia, jest zobowiązana do wypłaty odszkodowania. Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 20 i Załącznika nr 4 w dotyczącego ekwiwalentu za wyszkolenie i o ile umowa nie stanowi inaczej, odszkodowanie za naruszenie zostanie obliczone z należytym uwzględnieniem prawa danego kraju, specyfiki sportu i wszelkich innych obiektywnych kryteriów. Kryteria te obejmują w szczególności wynagrodzenie i inne korzyści należne zawodnikowi na mocy obowiązującego kontraktu i/lub nowego kontraktu, czas pozostały do zakończenia obowiązującego kontraktu (maksymalnie do pięciu lat), opłaty i wydatki poniesione przez poprzedni klub amortyzowane przez okres obowiązywania kontraktu oraz to, czy naruszenie umowy przypada na okres ochronny […].
Prawo do odszkodowania nie może zostać przeniesione na osobę trzecią. Jeśli zawodnik jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania, zawodnik i jego nowy klub będą solidarnie odpowiedzialni za jego wypłatę. Kwota może być określona w umowie lub uzgodniona między stronami.”.

Należy wskazać, że poza obowiązkiem zapłaty odszkodowania, klubowi, zawodnikowi, który narusza kontrakt oraz klubowi, który nakłaniał zawodnika do takiego zachowania, grożą również sankcje sportowe.

Kryteria mające służyć do ustalenia wartości należnego odszkodowania są dosyć nieprecyzyjne i pozostawiają organowi orzekającemu duży zakres swobody. Z tego względu, zagadnienie ustalenia wysokości należnego odszkodowania budzi istotne kontrowersje zarówno w doktrynie, jak również w praktyce orzeczniczej Trybunału Arbitrażowego ds. Sportu („TAS”) w Lozannie. Poniżej zostaną zaprezentowane najistotniejsze wyroki TAS dotyczące ustalenia wysokości odszkodowania na podstawie art. 17 FIFA RSTP.

Webster and Wigan FC v Heart of Midlothian (CAS 2007/A/1298)

W grudniu 2005 roku rosyjski przedsiębiorca pochodzenia litewskiego, Władimir Romanow, stał się głównym udziałowcem szkockiego klubu piłkarskiego Heart of Midlothian Edynburg. 1 lutego 2005 roku wprowadził on nową politykę transferową, zaczynając masowo sprowadzać piłkarzy z Rosji. Skutkiem tego było utrata miejsca w podstawowym składzie przez dotychczasowych graczy, w tym m.in. Andrew Neila Webstera, który wszedł w konflikt z synem prezesa klubu. Mimo to Romanowowie nie zdecydowali się na rozwiązanie kontraktu z graczem, co spowodowało, że w sierpniu 2006 roku, 24-letni wówczas Webster zerwał obowiązujący jeszcze przez 12 miesięcy kontrakt, aby dołączyć do angielskiego klubu Wigan Athletic. Przeciwny tej decyzji był Szkocki Związek Piłki Nożnej (SFA), który – prawdopodobnie z powodu braku wiedzy – odmówił wydania certyfikatu piłkarza dla Wigan Athletic, argumentując to ważnością kontraktu zawodnika. Ostatecznie, po konsultacjach z prawnikami FIFA, prezes Szkockiego Związku Piłkarzy Zawodowych, zgodził się na transfer Webstera do Wigan.

W takiej sytuacji, klub podjął przeciw Websterowi kroki prawne, które znalazły swój finał przed TAS. Trybunał orzekł, że wystarczającym odszkodowaniem dla klubu będzie jedynie wartość wynagrodzenia zawodnika, gdyż najlepiej odzwierciedla ono porozumienie między stronami co do tego, ile warte są jego usługi. Ponadto TAS uznał, że najwłaściwsze będzie odniesienie się do jego pensji w poprzednim klubie i ostatecznie przyznał skromną kwotę 150 000 funtów, która była równa pozostałej pensji, która byłaby należna zawodnikowi na podstawie jego starego kontraktu.

Decyzja ta została wywołała liczne kontrowersje, gdyż równowaga sił między klubami a zawodnikami zostałaby istotnie zaburzona, gdyby ten sposób obliczania odszkodowania stał się utrwaloną praktyką orzeczniczą. Takie rozwiązanie stworzyłoby tanią klauzulę wykupu dla każdego zawodnika i szybko kluby stanęłyby w obliczu bardzo trudnych negocjacji z agentami zawodników, którzy często grozili "skorzystaniem z artykułu 17".

Pyunik Erewań v Rapid Bukareszt i FIFA (CAS 2007/A/1358)

Zarzewiem tego sporu stała się decyzja kameruńskiego piłkarza o przedwczesnym zerwaniu swojego kontraktu z klubem Pyunik Erewań, jeszcze podczas trwania okresu ochronnego i o dołączeniu do zespołu Rapidu Bukareszt. W tym wyroku TAS przyjął nieco inną, niż w sprawie Webstera, metodę wyliczenia należnego odszkodowania. Mianowicie, Trybunał przyznał kwotę równą pensji zawodnika, za czas pozostały do końca starego kontraktu, jednak odszkodowanie ustalono nie na postawie starej, lecz nowej pensji zawodnika. Był to mały krok naprzód w kierunku większej ochrony interesów klubów.

Szachtar Donieck v Matuzalem & Real Saragossa & FIFA (CAS 2008/A/1519-1520)

W tej przełomowej sprawie Matuzalem, brazylijski kapitan Szachtara Donieck, zerwał kontrakt poza okresem ochronnym, aby dołączyć do hiszpańskiej drużyny Real Saragossa, skąd został później wypożyczony do Lazio Rzym. W tym przypadku TAS mógł wziąć pod uwagę m.in. wynagrodzenie zawodnika w trzech różnych klubach, a także uzgodnioną kwotę za transfer definitywny i kwotę określoną w klauzuli o odszkodowaniu umownym, zgodnie z art. 17. Głównymi i najważniejszymi zasadami stworzonymi w wyroku Matuzalem było to, że po pierwsze, odszkodowanie należne na podstawie art. 17 obejmuje naprawienie całej szkody, która została spowodowana naruszeniem umowy przez zawodnika (a nie tylko zwrot pozostałej pensji). Po drugie, szkodę tę oblicza się poprzez określenie kosztów pozyskania takiego zawodnika, a następnie odliczenie zaoszczędzonych na nim wydatków. Uwzględnienie wszystkich kosztów pozyskania zawodnika było rozwiązaniem rewolucyjnym na tle wcześniejszego orzecznictwa. Oznaczało to uznanie faktu, że pensja zawodnika w żadnym wypadku nie jest wyznacznikiem pełnej wartości jego usług. Klub pozyskując zawodnika, musi zwykle zapłacić określoną kwotę transferową. Zerwanie kontraktu przez zawodnika pozbawia klub nie tylko wartości jego usług, ale także wartości kwoty transferowej, za którą zawodnik został nabyty.

Właśnie ta kwestia stanowi największą różnicę między decyzjami w sprawach Matuzalema i Webstera. Od czasu sprawy Matuzalem kluby mogą liczyć na rekompensatę, która faktycznie pozwoli im zastąpić utraconego zawodnika innym zawodnikiem o tej samej wartości rynkowej. Należy także zauważyć, że w tym przypadku nie powstaje poważna nierównowaga między zawodnikami a klubami. Z tego względu orzeczenie TAS w sprawie Matuzalema ustanowiło nowy standard w zakresie ustalania odszkodowania, który jest stosowany aż do dziś, czego przykładem są wyroki w sprawach takich jak El Hadary (CAS 2009/A/1880 & 1881), czy też Appiah (CAS 2009/A/1856-1857).

Źródła:

FIFA Legal Handbook. 2023 Edition.

Commentary on the FIFA Regulations for the Status and Transfer of Players. Edition 2023.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_Webstera

Jan Raker, „The Jurisprudence of CAS with respect to Art. 17 RSTP” [w:] A. Rigozzi, M. Bernasconi (ed.), „CAS Jurisprudence and New Developments in International Sports Law”, Bern 2012

Arbitration CAS 2014/A/3707 Emirates Football Club Company v. Hassan Tir, Raja Club and Fédération Internationale de Football Association (FIFA), award of 19 June 2015

Arbitration CAS 2009/A/1881 E. v. Fédération Internationale de Football Association (FIFA) & Al-Ahly Sporting Club, partial award on lis pendens and jurisdiction of 7 October 2009

Arbitration CAS 2008/A/1519 FC Shakhtar Donetsk v. Matuzalem Francelino da Silva & Real Zaragoza SAD & Fédération Internationale de Football Association (FIFA) & CAS 2008/A/1520 Matuzalem Francelino da Silva & Real Zaragoza SAD v. FC Shakhtar Donetsk & Fédération Internationale de Football Association (FIFA), award of 19 May 2009

Arbitration CAS 2007/A/1358 FC Pyunik Yerevan v. L., AFC Rapid Bucaresti & FIFA, award of 26 May 2008

Arbitration CAS 2007/A/1298 Wigan Athletic FC v/ Heart of Midlothian & CAS 2007/A/1299 Heart of Midlothian v/ Webster & Wigan Athletic FC & CAS 2007/A/1300 Webster v/ Heart of Midlothian, award of 30 January 2008

Zadaj nam pytanie!

Zainteresował Cię temat artykułu lub dotyczy Ciebie? Zapraszamy do kontaktu! Zadaj nam pytanie a eksperci Prawa Sportowe: prawnicy, specjaliści w dziedzinie odpowiedniej dla Twojego pytania - odpowiedzą w ciągu 48 godzin! Pierwsza konsultacja jest całkowicie darmowa!

Zadaj nam pytanie

piłka nożna

Piotr Cichowski

prawo sportowe

kontrakt zawodnika

odszkodowanie

FIFA RSTP

zerwanie kontraktu

Ostatnie wpisy autora

Piotr Cichowski

AUTOR

Prezes Koła Naukowego Ochrony Konkurencji i Konsumentów WPIA UW i KN Międzynarodowego Prawa Prywatnego i Handlowego. Poza tym interesuje się prawem sportowym, porównawczym i IP.

Zadaj pytanie » Artykuły autora »

Inne z kategorii

Zobacz więcej »

Kategorie

Zapisz się do newslettera by być na bieżąco z nowościami na stronie prawosportowe.pl

Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:

podanie przez Ciebie danych osobowych w celach przesłania e-mailowego newslettera jest dobrowolne;
posiadasz prawo dostępu do treści swoich danych, uzyskania ich kopii, ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem (za pomocą wiadomości wysłanej na adres e-mail: bok@prawosportowe.pl lub za pomocą telefonu +48 693 672 258);
podane dane będą przetwarzane na podstawie art. 6 ust. 1 pkt a) Ogólnego Rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych i zgodnie z treścią ogólnego rozporządzenia o ochronie danych.;
dane osobowe będą przechowywane do czasu cofnięcia przez Ciebie zgody;

Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.

Zakres obowiązywania
1. Administratorem Danych Osobowych jest PrawoSportowe.pl Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu przy ul. Powstańców Śląskich 9, 53-332 Wrocław, wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu, VI Wydział Gospodarczy pod numerem KRS: 0000384634, e-mail: bok@prawosportowe.pl, tel. +48 693 672 258 (dalej: Administrator, ADO).
2. Celem niniejszej Polityki Prywatności jest określenie działań podejmowanych przez Administratora w zakresie ochrony danych osobowych przetwarzanych, w tym zbieranych za pośrednictwem strony internetowej http://www.prawosportowe.pl.
3. Dane osobowe to wszelkie informacje, które mogą Cię identyfikować, na przykład Twoje imię i nazwisko, numer telefonu i adres poczty elektronicznej przekazywane przez Ciebie za pomocą formularzy kontaktowych i formularzy zgłoszeń. Kiedy w poniższym dokumencie odwołujemy się do terminu „przetwarzać” albo „przetwarzanie”, mamy na myśli wszelkie czynności i operacje wykonywane na Twoich danych osobowych (np. ich przechowywanie czy analizowanie na potrzeby świadczenia Ci usługi).
Informacje dotyczące ADO
1. Kontakt z ADO może się odbywać pocztą tradycyjną na adres siedziby, mailowo lub telefonicznie. Dane kontaktowe wskazane zostały w pkt. 1.1 niniejszej Polityki Prywatności.
Cel, podstawa prawna i zasady przetwarzania danych osobowych
1. Dane osobowe osób fizycznych korzystających z formularzy kontaktowych i formularzy zgłoszeń (dalej zwanymi: Użytkownikami) przetwarzane są w celu:
  1. zawarcia i wykonywania umów w ramach usług prowadzonych przez ADO (art. 6 ust. 1 lit. b) RODO);
  2. prowadzenia działań marketingu bezpośredniego w formie e-mailowego newslettera, na podstawie udzielonej zgody (art. 6 ust. 1 lit. a) RODO);
  3. udzielenia odpowiedzi na przedstawione zagadnienie, co stanowi nasz prawnie uzasadniony interes (art. 6 ust. 1 lit. f) RODO);
  4. ewentualnego ustalenia, dochodzenia lub obrony przed roszczeniami, co stanowi nasz prawnie uzasadniony interes (art. 6 ust. 1 lit. f) RODO).
2. Dane osobowe przetwarzane są przez następujący okres:
  1. w celu zawarcia i wykonywania umowy – przez okres prowadzenia negocjacji oraz trwania umowy, a po jej ustaniu do upływu okresów przedawnienia wszelkich roszczeń z niej wynikających,
  2. w celu prowadzenie działań marketingu bezpośredniego w formie e-mailowego newslettera – do czasu cofnięcia zgody przez Użytkownika,
  3. w celu udzielenia odpowiedzi na przedstawione zagadnienie - do czasu załatwienia sprawy, w której zostały zebrane.
3. Podanie danych osobowych w celu, o którym mowa w pkt. 3.1 lit. a) jest dobrowolne jednakże jest warunkiem zawarcia umowy. W przypadku niepodania danych możemy odmówić złożenia Tobie oferty i zawarcia umowy.
  
  Podanie danych osobowych w celu, o którym mowa w pkt. 3.1. lit. b), c) jest dobrowolne. Jeżeli nie podasz danych lub nie wyrazisz zgody nie będziemy mogli w przyszłości informować Cię bezpośrednio o naszej bieżącej ofercie lub udzielić odpowiedzi na przedstawione zagadnienia.
4. Dane osobowe Użytkowników nie są przekazywane poza teren Polski, Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
5. Dane osobowe użytkowników mogą być powierzane przez ADO do przetwarzania następującym kategoriom podmiotów: Kancelaria Radcy Prawnego Tomasz Dauerman, portale internetowe z którymi portal prawosportowe.pl współpracuje na podstawie odrębnych umów, firmy księgowe, biura rachunkowe, firmy informatyczne. Dane osobowe mogą być także udostępnione: odpowiednim organom państwowym na ich żądanie na podstawie odpowiednich przepisów prawa.
Prawa osoby, której dane dotyczą
1. Każdy Użytkownik ma prawo dostępu do treści swoich danych i otrzymania ich kopii, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych na podstawie prawnie uzasadnionego interesu oraz prawo do przenoszenia danych.
2. Jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie zgody, Użytkownik ma prawo cofnąć zgodę na przetwarzanie danych osobowych. Cofnięcie zgody nie będzie wpływać na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem.
3. Użytkownik ma prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, gdy uzna, iż przetwarzanie danych osobowych narusza przepisy RODO lub inne przepisy prawa o ochronie danych osobowych.
4. W przedmiocie realizacji swoich praw oraz cofnięcia zgody można skontaktować się z ADO przy użyciu danych wskazanych w pkt 1.1 niniejszej Polityki Prywatności.
Cookies
1. Ciasteczka (ang. cookies) to niewielkie pliki, zapisywane i przechowywane na twoim komputerze, tablecie lub smartphonie podczas gdy odwiedzasz różne strony w internecie. Ciasteczko zazwyczaj zawiera nazwę strony internetowej, z której pochodzi, „długość życia” ciasteczka (to znaczy czas jego istnienia), oraz przypadkowo wygenerowany unikalny numer służący do identyfikacji przeglądarki, z jakiej następuje połączenie ze stroną internetową.
2. W związku z udostępnianiem zawartości serwisu internetowego prawosportowe.pl stosuje się tzw. cookies, tj. informacje zapisywane przez serwery na urządzeniu końcowym użytkownika, które serwery mogą odczytać przy każdorazowym połączeniu się z tego urządzenia końcowego, może także używać innych technologii o funkcjach podobnych lub tożsamych z cookies. Opisane w niniejszym punkcie Polityki Prywatności, informacje dotyczące cookies mają zastosowanie również do innych podobnych technologii stosowanych w ramach naszych serwisów internetowych. Pliki cookies (tzw."ciasteczka") stanowią dane informatyczne, w szczególności pliki tekstowe, które przechowywane są w urządzeniu końcowym użytkownika serwisu internetowego prawosportowe.pl. Cookies zazwyczaj zawierają nazwę domeny serwisu internetowego, z którego pochodzą, czas przechowywania ich na urządzeniu końcowym oraz unikalny numer.
3. Pliki cookies wykorzystywane są w celu:
  1. tworzenia statystyk, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób użytkownicy serwisu korzystają ze stron internetowych, co umożliwia ulepszanie ich struktury i zawartości,
  2. utrzymania sesji użytkownika serwisu internetowego (po zalogowaniu), dzięki której użytkownik nie musi na każdej podstronie serwisu ponownie wpisywać loginu i hasła"
4. W ramach serwisu internetowego prawosportowe.pl możemy stosować następujące rodzaje plików cookies:
  1. "niezbędne" pliki cookies, umożliwiające korzystanie z usług dostępnych w ramach serwisu internetowego, np. uwierzytelniające pliki cookies wykorzystywane do usług wymagających uwierzytelniania w ramach serwisu,
  2. pliki cookies służące do zapewnienia bezpieczeństwa, np. wykorzystywane do wykrywania nadużyć w zakresie uwierzytelniania w ramach serwisu,
  3. pliki cookies, umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania ze stron internetowych serwisu.
5. W wielu przypadkach oprogramowanie służące do przeglądania stron internetowych (przeglądarka internetowa) domyślnie dopuszcza przechowywanie plików cookies w urządzeniu końcowym użytkownika. Użytkownicy prawosportowe.pl serwisu mogą dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących plików cookies. Ustawienia te mogą zostać zmienione w szczególności w taki sposób, aby blokować automatyczną obsługę plików cookies w ustawieniach przeglądarki internetowej bądź informować o ich każdorazowym zamieszczeniu w urządzeniu użytkownika serwisu internetowego. Szczegółowe informacje o możliwości i sposobach obsługi plików cookies dostępne są w ustawieniach oprogramowania (przeglądarki internetowej). Niedokonanie zmiany ustawień w zakresie cookies oznacza, że będą one zamieszczone w urządzeniu końcowym użytkownika, a tym samym będziemy przechowywać informacje w urządzeniu końcowym użytkownika i uzyskiwać dostęp do tych informacji.
6. Wyłączenie stosowania cookies może spowodować utrudnienia korzystanie z niektórych usług w ramach naszych serwisów internetowych, w szczególności wymagających logowania. Wyłączenie opcji przyjmowania cookies nie powoduje natomiast braku możliwości czytania lub oglądania treści zamieszczanych w serwisie internetowym prawosportowe.pl z zastrzeżeniem tych, do których dostęp wymaga logowania. Poniżej informacja jak wyłączyć pliki cookie w przeglądarce:
  Jak wyłączyć pliki cookie w przeglądarce ?
Postanowienia końcowe
1. ADO dokłada wszelkich starań, aby zapewnić wszelkie środki fizyczne, techniczne i organizacyjne ochrony danych osobowych przed ich przypadkowym czy umyślnym zniszczeniem, przypadkową utratą, zmianą, nieuprawnionym ujawnieniem, wykorzystaniem czy dostępem, zgodnie ze wszystkimi obowiązującymi przepisami.
2. ADO zastrzega sobie prawo do zmiany treści niniejszej Polityki Prywatności.

Akceptuję

Wysokość odszkodowania należnego klubowi za zerwanie kontraktu bez uzasadnionej przyczyny – art. 17 FIFA RSTP w orzecznictwie TAS (CAS)

Zadaj nam pytanie!

Ostatnie wpisy autora

"Co może pójść nie tak?" - czyli o przyczynach sporów związanych z transferami zawodników