10.11.2016
Kilka dni temu M. Broda w tekście ,,Członkostwo w stowarzyszeniach sportowych: stan prawny oraz przykłady uchybień w statutach organizacji” zwrócił uwagę na postanowienia statutów stowarzyszeń dotyczące członkostwa. Kontynuując podjętą tematykę w dzisiejszym blogu odniosę się do zagadnień dotyczących uchwał stowarzyszenia w kontekście członkostwa w nim.
Dokonując analizy ustawy z dnia 7 kwietnia 1987 r. – Prawo o stowarzyszeniach (u.p.s.) stwierdzamy, że nie zawiera ona żadnych regulacji dotyczących podejmowania uchwał przez walne zebranie członków stowarzyszeniach. Ustawodawca nie wskazał nam zatem uregulowań dotyczących sposobu podejmowania uchwał, określenia quorum, kwestii dotyczących większości głosów. U.p.s. nie choćby regulacji takich jak Ustawa z 16 września 1982r., Prawo spółdzielcze, której art. 36§a stanowi, że ,,Każdy członek ma jeden głos bez względu na ilość posiadanych udziałów. Statut spółdzielni, której członkami mogą być wyłącznie osoby prawne, może określać inną zasadę ustalania liczby głosów przysługujących członkom”. Charakter, istota stowarzyszenia (art. 2 w zw. z art. 6 ust. 2 u.p.s.) powoduje bowiem niedopuszczalność przyznania niektórym członkom stowarzyszenia innej liczby głosów niż pozostałym.
Bezspornie kwestie dotyczące podejmowanych przez walne zebranie członków uchwał powinny zostać określone w statucie stowarzyszenia. Wskazuje na to art. 10 ust. 1 pkt 6 u.p.s. Zgodnie z jego treścią, statut, w szczególności określa: sposób reprezentowania stowarzyszenia, w szczególności sposób zaciągania zobowiązań majątkowych, a także warunki ważności uchwał władz stowarzyszenia. Określenie w statucie stowarzyszenia sposobu ważności uchwał stanowi element konieczny w celu zapewnienia prawidłowego, demokratycznego działania stowarzyszenia. Statut powinien zatem szczegółowo wskazywać: zasady głosowania, czyli jakiego rodzaju większość jest wymagana dla prawomocności podejmowanej uchwały, jaką większością głosów zapadają uchwały. Kryteria te mogą być ukształtowane w statucie w sposób zróżnicowany w zależności od przedmiotu uchwały oraz co do poszczególnych władz stowarzyszenia. Zbyt lakonicznie zredagowana treść statutu, co do kwestii uchwał może w praktyce budzić wiele wątpliwości. Jak wskazuje prof. A. Kidyba, wszelkiego rodzaju istotne dla stowarzyszenia kwestie powinny być uregulowane w statucie, jako dokumencie który jest ujawniany publicznie poprzez fakt złożenia go do rejestru stowarzyszeń.
Zagadnienie, które powoduje sprzeczności interpretacyjne w doktrynie, ale i w orzecznictwie, to to, czy uchwała sprzeczna ze statutem może być uchylona tylko w trybie przewidzianym w art. 29 ust. 1 u.p.s (Sąd, na wniosek organu nadzorującego lub prokuratora może uchylić niezgodną z prawem lub statutem uchwałę stowarzyszenia. Co na to orzecznictwo? Przykładowo, zdaniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi (Wyrok z dnia 9 kwietnia 2013 r., sygn. akt I ACa 1294/12)ustawodawca dopuścił możliwość badania zgodności z prawem i statutem uchwał podjętych przez władze stowarzyszenia tylko w sytuacji jeżeli dotyczą one roszczenia członka stowarzyszenia o ochronę jego członkostwa w przypadku wykluczenia ze stowarzyszenia. W ocenie Sądu rozpoznającego apelację powodów nie oznacza to, że członkowie stowarzyszenia mają nieograniczone prawo do podważania wszelkich uchwał podjętych czy to przez walne zgromadzenie członków (delegatów) czy to przez zarząd na drodze procesu sądowego, konstruując swoje roszczenia w oparciu o przepis art. 58 k.c. lub art. 189 k.p.c. Jak zatem wynika z tego wyroku, członkowie stowarzyszenia nie mogą samodzielnie skutecznie zaskarżyć do sądu innych uchwał niż dotyczące ich wykluczenia ze stowarzyszenia.
W innym orzeczeniu (Wyrok z dnia 15 marca 2013 r. Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, sygn. akt I ACa 841/12), sąd apelacyjny wskazał, że zgodnie z art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego nieważna jest czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy. Sąd zaznaczył jednak, że statut stowarzyszenia nie jest ustawą, w związku z czym uchwały organów Stowarzyszenia podjęte z naruszeniem statutu nie mogą być oceniane jako sprzeczne z ustawą. Byłoby to możliwe tylko w sytuacji, w której niezgodność ze statutem stanowi równocześnie naruszenie ustawowych regulacji. Natomiast w ustawie u.p.s. nie istnieje przepis mówiący o nabywaniu lub utracie członkostwa w organizacji, nie znajduje się tam również delegacja do stosowania odpowiednich przepisów innych ustaw. W związku z powyższym wykluczenie członka ze Stowarzyszenia z definicji nie mogło stanowić naruszenia ustawy, więc nie ma żadnych podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji władz Stowarzyszenia.
Z kolei Sąd Najwyższy w uchwale z 6 stycznia 2005 r. (III CZP 75/04), jak i w wyroku z 24 czerwca 2009 r. (I CSK 535/08) przyjął, że członek stowarzyszenia ma prawo wystąpić na drogę sądową w celu ochrony swojego członkostwa przed niezgodnym z prawem lub statutem wykreśleniem ze stowarzyszenia. SN nie wskazał jednak jakiego rodzaju roszczenia przysługują powodowi w przypadku różnego rodzaju wadliwości uchwał. Odmienny pogląd pojawia się jednak w doktrynie, który wskazuje, że roszczenie o stwierdzenie nieważności uchwały istniej równolegle i niezależnie od uprawnień wynikających za art. 29 ust. 1 u.p.s.[1].
O czym wspomniano powyżej, prawo żądania uchylenia niezgodnej z prawem lub statutem uchwały stowarzyszenia zostało zastrzeżone (według przywołanego orzecznictwa) dla organu nadzorującego stowarzyszenie lub prokuratora i o zasadności złożonego przez niego wniosku w tym zakresie orzeka obecnie sąd rejonowy w postępowaniu nieprocesowym. Natomiast w przypadku więc, gdy członek stowarzyszenia uważa, że został pozbawiony członkostwa w sposób niezgodny ze statutem (z powodów formalnych lub postawienia mu zarzutów nieprzewidzianych w statucie jako powody wykluczenia), może na zasadzie art. 189 k.p.c. (Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny ) żądać ustalenia przez sąd, że nadal jest członkiem stowarzyszenia. Wytaczając powództwo z art. 189 k.p.c., powód musi jednak wskazać konkretne naruszenie statutu przez władze stowarzyszenia oraz udowodnić, że stanowiło to ingerencję w sferę jego praw i obowiązków członkowskich.
[1] Por. A Opalski, O potrzebie systemowej analizy instytucji wspólnych dla zrzeszeń, PPH 2009, nr 2, s. 107; J. Napierała, Uchwała zebrania członków stowarzyszenia – studium przypadku na przykładzie uchwały Walnego Zgromadzeni Delegatów w sprawie wyboru Prezesa PZPN, PPH 2001, nr2, s. 21.
19.04.2024
02.04.2024
15.03.2024
28.02.2024
14.02.2024
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
