11.10.2016
Bardzo często strony umowy zastanawiają się czy oprócz podpisania umowy na ostatniej jej stronie, należy podpisywać także każdą z jej stron, a może wystarczy tylko parafka? W dzisiejszym wpisie postaram się przybliżyć Państwu te zagadnienia, a tym samym może i ułatwić proces finalizowania negocjacji - podpisanie umowy.
Na początku zapraszam także do lektury mojego wcześniejszego bloga pt. ,,Co w kontraktach piszczy” (http://prawosportowe.pl/co-w-kontraktach-piszczy.html). Wskazywałam tam na dwie istotne zasady obowiązujące w prawie polskim dotyczące zawierania umów. Pierwsza to zasada swobody umów (art. 3531 Kodeksu cywilnego)
Druga natomiast to taka, że umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważna (art. 387 k.c.). Zgodnie z art. 78 ust. 1 k.c. Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany.W którym miejscu podpisać umowę? Podstawową zasadą jest podpisanie się na samym końcu dokumentu – na ostatniej stronie. Oznacza to, że podpisujący zgadza się z postanowieniami umowy widniejącymi nad podpisem oraz na poprzednich stronach.
Przepisy kodeksu nie wskazują wprost, czym cechuje się podpis dlatego też warto sięgnąć do orzecznictwa. W orzecznictwie wskazuje się, że podpis w rozumieniu art. 78 k.c.nie musi być czytelny (por. wyr. NSA z dnia 10 listopada 2006 r., II FSK 1144/05, Lex nr 291823). W uchwale z dnia 28 kwietnia 1973 r., III CZP 78/72 (OSN 1973, nr 12, poz. 207) Sąd Najwyższy uznał, że w utrwalonej praktyce obrotu za ważny podpis uważa się nie tylko podpis imieniem i nazwiskiem lub podpis samym nazwiskiem, lecz także - i najczęściej - skrót podpisu („podpis nieczytelny”), którego wystawca zwykle używa przy podpisywaniu dokumentów i który jest „godłem” jego podpisu (pod warunkiem, że taką nieczytelną formą podmiot będący stroną umowy posługuje się także w innych dokumentach. Czytelny podpis nie jest wymagany szczególnie wtedy, kiedy w samej umowie znajduje się wymienione imię i nazwisko strony). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 maja 1997 r. (II CKN 153/97, Lex nr 55391), dla zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Z kolei zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego (postanowienie SN z dnia 17 czerwca 2009 r., sygn. akt IV CSK 78/09), podpis ma za zadanie identyfikowanie osoby, zatem musi on zostać złożony własnoręcznie. Za podpis nie może zostać uznana faksymila, czyli obraz podpisu (np. pieczęć albo skan).
Od podpisu należy odróżnić tzw. parafę, będącą skrótem podpisu lub inicjałem, która ma też charakter powtarzalny, może - choć w przeciwieństwie do podpisu nie musi - wywodzić się od imienia i nazwiska. Parafa może się nawet składać z jednego znaku graficznego, może być zbyt krótka, aby pozwalać na zidentyfikowanie osoby, która ją złożyła (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie I Wydział Cywilny z dnia 13 września 2012 r., sygn. akt I ACa 480/12).
Z żadnego przepisu prawa nie wynika obowiązek parafowania każdej strony umowy. Parafowanie wynika z przesłanki nazwijmy to praktycznej. Jak wskazał Sąd Najwyższy odnosząc się do Ustawy z dnia 14 lutego 1991r. prawo o notariacie, parafowanie połączone z jednoczesną numeracją stron dokumentu jest czynnością zmierzającą do zabezpieczenia nienaruszalności treści oraz integralności dokumentu (Wyrok NSA z dnia 03.02.2011 r., sygn. akt II GSK 88/10).
Parafowanie storn umowy daje nam pewność, że nie dojdzie do nadużyć, np. w postaci podmienienia części dokumentu, czy też jej usunięcia. W doktrynie wskazuje się, że w obrocie, parafowanie dokumentu, oznacza także uzgodnienie treści umowy, jak również stanowi potwierdzenie sprawdzenia czy akceptacji dokumentu przez określoną osobę, np. przez radcę prawnego czy członka organu osoby prawnej. Parafowanie oznacza często koniec negocjacji, związanie przez strony parafowanym tekstem umowy, w którym nie będą już czyniły zmian, choć oczywiście za zgodą obu stron będzie to możliwe, bowiem przez samo parafowanie umowa nie zostanie zawarta (F. Rosengarten, Parafa a podpis, Palestra 1973, z. 11, s. 68-71).
Czy zatem przykładowo polski związek sportowy może wprowadzić obowiązek parafowanie każdej strony kontraktu zawodniczego? Może (art. 13 ust. 1 ustawy o sporcie). Takie postanowienie może znaleźć się także w treści umowy, którą strony zawierają (zasada swobody umów). Ustanowienie w regulacjach wewnętrznych np. polskiego związku sportowego obowiązku parafowania każdej strony umowy nie stanowi ograniczenia wolności gospodarczej. Ograniczeniem omawianej wolności nie są przepisy określające warunki, od których spełnienia zależy dokonanie przedsięwzięcia gospodarczego, w tym powinności o charakterze formalnym (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie I Wydział Cywilny z dnia 13 września 2012 r., sygn. akt I ACa 480/12).
Spójrzmy na regulacje w piłce nożnej. Kwestie dotyczące minimalnych wymagań dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej reguluje Uchwała nr III/54 z dnia 27 marca 2015 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej -Minimalne Wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej. Zgodnie z art. 6 ust. 7,8 tejże uchwały, ,,Kontrakt musi być sporządzony w formie pisemnej pod rygorem nieważności oraz powinien być podpisany przez osoby upoważnione do reprezentowania Klubu oraz Zawodnika lub jego przedstawicieli ustawowych. Wszelkie zmiany Kontraktu pod rygorem nieważności muszą być sporządzone w formie pisemnego aneksu podpisanego przez obie Strony. Kontrakt musi być sporządzony w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej z jego stron oraz dla podmiotu prowadzącego rozgrywki piłkarskie w celu rejestracji zgodnie z właściwymi przepisami PZPN”. W uchwale brak jest wskazania, co do obowiązku parafowania umowy.
Podpisując kontrakt zawodniczy czy też umowę ze sponsorem – zdarza się, że umowy takie mają od kilkunastu do kilkudziesięciu stron – warto parafować każdą stronę umowy. Poświęcając kilka minut więcej można w przyszłości uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.
AUTOR
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego.
07.08.2023
20.06.2023
02.06.2023
30.05.2023
02.05.2023
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
