Organizacja rozgrywek piłkarskich cz. 5

W poprzednim artykule p.t. „Organizacja rozgrywek piłkarskich cz. 4” pisałem między innymi o regulacjach dotyczących sędziowania czyli prowadzenia zawodów piłkarskich w Polsce oraz o obowiązkach organizatora zawodów. Dziś o najważniejszych zasadach rządzących systemem rozgrywek w Polsce.

Zaczynamy od przepisów § 16 Uchwały nr IX/140 z dnia 3 i 7 lipca 2008 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie organizacji rozgrywek w piłkę nożną, bo to właśnie przepisy tej uchwały, przepisy gry w piłkę nożną i przepisy regulaminów rozgrywek wpływają na całość regulacji dotyczących rozgrywek piłkarskich w Polsce. Wspomniany już przepis § 16 Uchwały nr IX/140 wprowadza następujące zasady:

1. Zawody w rozgrywkach mistrzowskich rozgrywane są systemem mecz i rewanż (każda drużyna rozgrywa z pozostałymi dwa spotkania, jedno jako gospodarz, drugie jako gość).

2. W rozgrywkach mistrzowskich wszystkich szczebli i kategorii wiekowych stosuje się następującą punktację: za zwycięstwo drużyna otrzymuje 3 punkty, za mecz nierozstrzygnięty – jeden punkt, a za przegraną – zero punktów.

3. W rozgrywkach kolejność zespołów w tabeli ustala się według liczby zdobytych punktów. W przypadku uzyskania równej liczby punktów przez dwie lub więcej drużyn, o zajętym miejscu decydują:

1). przy dwóch zespołach:

a. liczba zdobytych punktów w spotkaniach między tymi drużynami,

b. przy równej liczbie punktów korzystniejsza różnica między zdobytymi i utraconymi bramkami w spotkaniach tych drużyn,

c. przy dalszej równości, według obowiązującej reguły UEFA, że bramki strzelone na wyjeździe liczone są podwójnie, korzystniejsza różnica między zdobytymi i utraconymi bramkami w spotkaniach tych drużyn,

d. przy dalszej równości, korzystniejsza różnica bramek we wszystkich spotkaniach z całego cyklu rozgrywek,

e. przy dalszej równości, większa liczba bramek zdobytych we wszystkich spotkaniach z całego cyklu,

f. w przypadku, gdy dwoma zespołami o jednakowej liczbie punktów są zespoły zajmujące pierwsze i drugie miejsce w tabeli, a także zespoły których kolejność decyduje o spadku, stosuje się wyłącznie zasady określone w punktach a, b i c, a jeżeli one nie rozstrzygną o kolejności, zarządza się spotkanie barażowe na neutralnym boisku wyznaczonym przez PZPN lub właściwy związek piłki nożnej.

2). Przy więcej niż dwóch zespołach przeprowadza się dodatkową punktację pomocniczą spotkań wyłącznie między zainteresowanymi drużynami, kierując się kolejno zasadami podanymi w ust 1) w punktach a, b, c, d oraz e.

4. Przed rozpoczęciem rozgrywek właściwy organ prowadzący rozgrywki ogłasza regulamin tych rozgrywek, który nie może być zmieniany w czasie ich trwania (chodzi o to, aby reguł prowadzenia rozgrywek były niezmienne przez cały sezon).

Wyjątki od powyższych zasad wynikać z przepisów szczególnych. Warto podkreślić bezwzględnie obowiązujące brzmienie ostatniej z zasad czyli zasady niezmienności reguł w trakcie trwania sezonu.

Osoby, które decydują się zgłosić drużynę do rozgrywek na pewno zadają sobie tytułowe pytanie. I dotyczy to każdej dyscypliny, w której organizowane są rozgrywki ligowe. Podstawowa zasada dotycząca rozpoczynania rozgrywek została sformułowana w § 17 ust. 1.. Zasada ta brzmi: „Klub zgłaszający się do PZPN rozpoczyna rozgrywki mistrzowskie od najniższej klasy w danym związku piłki nożnej”. Są oczywiście od tej zasady pewne wyjątki, o których pisałem w artykule p.t. „Która liga na początek” i tam je Państwo znajdą razem z historycznymi zmianami, bo nowelizacji w tej kwestii było sporo.

Kolejną zasadą dotyczącą startu w rozgrywkach jest ta z przepisów § 18 ust. 1, na mocy, której w rozgrywkach mistrzowskich w danej klasie rozgrywkowej może brać udział tylko jedna drużyna tego samego klubu. Jeśli klub ma drużynę rezerwową to może ona startować w rozgrywkach niższej klasy, pod nazwą klubu, ale z dodatkiem kolejnych cyfr, np. Orkan II. W rozgrywkach piłki nożnej halowej oraz piłki nożnej plażowej te sprawy regulują odrębne przepisy. Zatem nie stosuje się postanowień § 18 ust. 1-3.

Następny zbiór zasad dotyczących rozgrywek został sformułowany przepisach § 19 Uchwały IX/140. W świetle przepisu ust. 1, drużyna klubu, która przed rozpoczęciem lub w czasie trwania rozgrywek mistrzowskich danej klasy zrezygnuje z dalszego uczestnictwa, musi być przesunięta w następnym cyklu rozgrywek niżej o dwie klasy rozgrywkowe. Kolejna kwestia dotyczy zespołu, który z różnych powodów nie rozgrywa meczów. Na mocy przepisu ust. 2, drużyna klubu, która w trakcie rozgrywek nie rozegra trzech wyznaczonych spotkań z własnej winy, zostanie automatycznie i niezależnie od sankcji finansowych przesunięta niżej o dwie klasy rozgrywkowe bez względu na ilość zdobytych punktów.

Drużyna, która wycofa się z rozgrywek przed rozpoczęciem sezonu lub w czasie ich trwania lub nie rozegra trzech wyznaczonych meczów ze swojej winy podlega sankcjom w postaci weryfikacji spotkań. I tak zgodnie z przepisem § 19 ust. 3, weryfikacje spotkań tych drużyn przeprowadza się następująco:

a. w przypadku rozegrania mniej niż 50% spotkań należy anulować wyniki dotychczasowych meczów,

b. w przypadku rozegrania 50% lub więcej spotkań zalicza się do punktacji wyniki uzyskane na boisku, natomiast w pozostałych (tych, których zespół już nie rozegra) przyznaje się walkowery dla przeciwnika.

Szczegółowo uregulowane zostały także zasady powoływania zawodników do reprezentacji. Wg przepisów § 20 ust. 1a, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej, powołanie do pierwszej reprezentacji, reprezentacji młodzieżowej bądź na mecze eliminacyjne i turniej finałowy juniorów U-17 i U-19, a także na zgrupowania poprzedzające ww. imprezy, co najmniej trzech zawodników jednego klubu bądź co najmniej dwóch zawodników młodzieżowców uprawnionych do gry w klubie do rozgrywek seniorów, w których odrębne przepisy związkowe wprowadzają obowiązek udziału w meczach takich zawodników, może stanowić podstawę do złożenia przez zainteresowany klub wniosku o przełożenie terminu zawodów na inny, wyznaczony z urzędu przez organ prowadzący rozgrywki.

Organ prowadzący rozgrywki przy podejmowaniu decyzji uwzględnia właściwe przepisy oraz terminy FIFA w tym zakresie.

Nieco inaczej sprawa wygląda z powołaniami do reprezentacji piłki nożnej kobiet, piłki nożnej halowej i piłki nożnej plażowej. Powołania następują tam na zasadach odrębnie ustalonych przez organy prowadzące rozgrywki.

Zawodnik powołany do pierwszej reprezentacji, reprezentacji młodzieżowej bądź na mecze eliminacyjne i turniej finałowy juniorów U-17 i U-19, a także na zgrupowania poprzedzające ww. imprezy, zobowiązany jest - zgodnie z przepisem § 20 ust. 2 - do stawienia się w ustalonym czasie na zgrupowanie, a klub, z którego zawodnik został powołany do kadry, nie jest uprawniony – wg przepisu § 20 ust. 3  - do podejmowania decyzji o zwolnieniu zawodnika ze zgrupowania kadry.

W przypadku, gdy zawodnik jest kontuzjowany, a może chodzić, zobowiązany jest do stawienia się na miejsce zbiórki, a o dalszym ewentualnym zwolnieniu zadecyduje lekarz kadry (§ 20 ust. 4 Uchwały IX/140). Zawodnik, który na skutek kontuzji lub choroby nie może stawić się na wezwanie PZPN, zobowiązany jest do przedstawienia zaświadczenia lekarskiego, wydanego przez lekarza klubowego, ale o zwolnieniu zadecyduje lekarz kadry (§ 20 ust. 5). I wreszcie kwestia gry w meczach mistrzowskich zawodnika powołanego do pierwszej reprezentacji, reprezentacji młodzieżowej bądź na mecze eliminacyjne i turniej finałowy juniorów U-17 i U-19, a także na zgrupowania poprzedzające ww. imprezy, ale nie uczestniczącego w nich bez zgody kierownictwa Związku lub lekarza kadry. W takich przypadkach, zawodnik nie może brać udziału w najbliższych zawodach mistrzowskich, o Puchar Ekstraklasy i o Puchar Polski, pod rygorem orzeczenia walkoweru. Jego udział w meczu klubowym we wspomnianych wcześniej rozgrywkach zostanie potraktowany jako występ zawodnika nieuprawnionego.

Kolejna kwestia poruszona w formie zasady generalnej w Uchwale nr IX/140 z dnia 3 i 7 lipca 2008 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie organizacji rozgrywek w piłkę nożną to sprawa organizacji przez kluby spotkań międzynarodowych. Na mocy przepisów § 21, kluby mają obowiązek uzyskać zgodę organów prowadzących rozgrywki na organizowanie międzynarodowych spotkań w okresie trwania rozgrywek mistrzowskich i/lub pucharowych. Bez takiej zgody organu prowadzącego rozgrywki kluby nie mogą uczestniczyć w jakichkolwiek towarzyskich spotkaniach międzynarodowych, jeżeli kolidują one z terminami spotkań mistrzowskich i/lub pucharowych. Kluby mogą również występować do organu prowadzącego rozgrywki o zmianę terminów spotkań mistrzowskich i pucharowych kolidujących z oficjalnymi międzynarodowymi imprezami piłkarskimi.

Kolejne przepisy w formie zasady generalnej dotyczą gry w rozgrywkach i innych zawodach klubu, który został zawieszony w prawach członkowskich lub w prawach uczestnictwa w rozgrywkach i zawodach. Takie kluby – na mocy przepisów § 22  nie mogą brać udziału w żadnych spotkaniach piłki nożnej, a rozgrywanie spotkań z ich drużynami będzie karane.

Spotkania mistrzowskie wyznaczane w okresowym zawieszeniu klubu należy zweryfikować jako walkowery dla przeciwnika, natomiast w przypadku zawieszenia klubu do końca rozgrywek obowiązuje stosowanie zasad § 19 ust.3, czyli jak podkreślałem weryfikacje spotkań tych drużyn przeprowadza się następująco:

1. w przypadku rozegrania mniej niż 50% spotkań należy anulować wyniki dotychczasowych meczów,

2. w przypadku rozegrania 50% lub więcej spotkań zalicza się do punktacji wyniki uzyskane na boisku, natomiast w pozostałych przyznaje się walkowery dla przeciwnika.

W kolejnym odcinku mowa będzie o prawie zawodników uprawiających piłkę nożną do stałej opieki zdrowotnej oraz o obowiązkach piłkarzy w tej materii.