14.09.2018
Już za dwa tygodnie startuje NBA, a na początku lipca tego roku LeBron James zamienił Cleveland Cavaliers na Los Angeles Lakers, co medialnie było jednym z największych sportowych wydarzeń lata. To dobry moment, by przybliżyć zasady działania rynku transferowego w najlepszej lidze koszykarskiej na świecie.
Zacząć należy od salary cap, czyli limitu wydatków na pensje swoich zawodników (ustalanego przez Ligę na każdy sezon na podstawie jej przychodów - w sezonie 2018/19 salary cap ma wynosić niecałe 102 miliony dolarów), jaki kluby mogą w konkretnym sezonie osiągnąć. SC jest popularne w wielu amerykańskich sportach i przyjmuje różne formy. W hokeju mówi się o tzw. "hard cap”, czyli twardym progu, którego kluby należące do NHL w żadnym razie nie mogą przekroczyć. W NBA mamy do czynienia z progiem miękkim, czyli suma wydatków przekraczająca limit jest dopuszczalna, jednak niesie za sobą określone konsekwencje (np. brak możliwości kupowania wolnych zawodników. Szczegółowa regulacja salary cap jest bardzo rozbudowana i zasługuje na osobny wpis, ciekawie jednak przedstawiają się wyjątki od niej, skutkujące tym, że nie wlicza się kwot powstałych na ich skutek do sumy wydatków klubu (nie powodują przekroczenia salary cap) i to im chciałbym poświęcić uwagę.
Pierwszy wyjątek to Larry Bird Exception (w Polsce mówi się o „prawach Birda”). Nazwa tego wyjątku wywodzi się od wieloletniego gracza i ikony Boston Celtics, Larry’ego Birda, gdyż właśnie on stał się przyczyną jego utworzenia – grał w tym klubie w latach 1979-1992 i Celtics nie mogli zaoferować mu wyższego kontraktu przy jego przedłużaniu, gdyż salary cap zostałby przekroczony. NBA zezwoliło na przedłużenie takiego kontraktu bez konsekwencji i wprowadziło ogólną zasadę, że dozwolone jest przekroczenie salary cap przy przedłużaniu kontraktu (na maksymalnie 5 lat) do wysokości maksymalnego możliwego kontraktu (czyli kontraktu opiewającego na 25 milionów dolarów lub 25% wysokości salary cap w danym sezonie – w zależności od tego, która z tych wartości jest większa). Pełne „prawa Birda” przysługują zawodnikom grającym od trzech lat w jednej drużynie. Co ciekawe, „prawa Birda” danego zawodnika są transferowane razem z nim, gdy przechodzi do kolejnego zespołu.
Słabsza, ale łatwiejsza do „nabycia” forma poprzedniego wyjątku to Early Bird Exception. Ma zastosowanie dla zawodników, którzy rozegrali w danej drużynie 2 sezony. W porównaniu do poprzedniego ten wyjątek pozwala na przedłużenie kontraktu od 2 do 4 lat i zaproponowanie pensji nie większej niż 175% poprzedniego wynagrodzenia (lecz nie więcej niż maksymalny możliwy kontrakt) lub 104,5% średniej pensji w lidze (Estimated Average Salary) w poprzednim sezonie (w zależności od tego, która z tych wartości jest większa). W tym przypadku „prawa rannego ptaszka” („Early Bird Rights”) nie są transferowane wraz z zawodnikiem, jednak jeśli w wyniku zmiany drużyny ten by je stracił, przysługuje mu możliwość zawetowania takiego transferu.
Trzeci wyjątek z tej kategorii to Non-Bird Exception. Odnosi się on do zawodników nie spełniających wymogów, dzięki którym mogliby mieć „Bird lub Early Bird Rights”. Wyjątek ten pozwala na przedłużenie kontraktu zawodnika na maksymalnie na 4 lata, że jego pensja nie może być wyższa niż 120% poprzedniej pensji lub wynosić 120% pensji minimalnej.
Istnieją także inne wyjątki, m.in.: Mid-Level Exception, Bi-Annual Exception, Rookie Exception i jeszcze wiele innych, jednak celem tego wpisu nie jest kompleksowe przedstawienie tego systemu, a jedynie unaocznienie jego rozległości – nietrudno się domyślić że wobec tak licznych i zawiłych regulacji rola agentów i prawników w amerykańskim sporcie wydaje się nieodzowna.
AUTOR
Student V roku prawa na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
08.11.2024
02.10.2024
27.09.2024
07.08.2023
20.06.2023
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9
53-332 Wrocław
tel. +48 693 672 258
e-mail: bok@prawosportowe.pl
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.
