07.04.2015
Nie da się ukryć, że w obecnych realiach umiejętności sportowe budują także wartość marketingową zawodników. Choć nie zawsze walory sportowe oraz promocja własnej osoby idą ze sobą w parze to niezaprzeczalnie wizerunek sportowca jest jego ogromnym kapitałem. Polski Związek Piłki Nożnej w uchwale nr II/33 z dnia 19 lutego 2015 roku wprowadził Regulamin wynagradzania zawodników reprezentacji Polski z tytułu wykorzystania wizerunku przez sponsorów.
Akt ten, posiada swą istotną wartość ze względu na fakt, iż do tej pory kwestia wykorzystywania wizerunku była w dużej mierze niejasna a w związku z tym budziła wiele wątpliwości, prowadząc do licznych sporów rodzących się na tym tle.
Przykładów obrazujących taki stan rzeczy można mnożyć. Kilka lat temu głośno był o konflikcie Roberta Lewandowskiego z głównym sponsorem reprezentacji, firmą Orange. Odmówił on występu w reklamie promującej firmę telekomunikacyjną. Powodem były rozbieżności finansowe wynikające z wątpliwości dotyczących faktu, czy biorąc udział w spocie występuje on jako indywidualny zawodnik czy przedstawiciel reprezentacji. Lewandowski ostatecznie wziął udział w reklamie. Jednak najbardziej znaną wydaje się być sprawa byłego reprezentanta Polski w piłce nożnej – Macieja Żurawskiego. Toczył on spór z Telekomunikacją Polską. Żurawski wziął udział w sesji zdjęciowej, wykorzystanej w późniejszej kampanii reklamowej TP S.A. Wg. zawodnika, nie wyraził on zgody zgodnie z z art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zgodnie z przywołanym artykułem ustawy - rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli
1) osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.
2) dotyczy osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
3) dotyczy osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
Żurawski sprawę ostatecznie przegrał. Jej finał miał jednak miejsce dopiero przed Sądem Najwyższym (syg. I CSK 160/09).
Do niniejszej materii odnoszą się nie tylko przepisy dotyczące praw autorskich. Swój odpowiedni zapis posiada również ustawa o sporcie, której art. 14., stanowi że:
1. Członek kadry narodowej udostępnia, na zasadach wyłączności, swój wizerunek w stroju reprezentacji kraju polskiemu związkowi sportowemu, który jest uprawniony do wykorzystania tego wizerunku do swoich celów gospodarczych w zakresie wyznaczonym przez przepisy tego związku lub międzynarodowej organizacji sportowej działającej w danym sporcie.
2. Członek reprezentacji olimpijskiej udostępnia, na zasadach wyłączności, z chwilą powołania do reprezentacji olimpijskiej, swój wizerunek w stroju reprezentacji olimpijskiej Polskiemu Komitetowi Olimpijskiemu, który jest uprawniony do wykorzystania tego wizerunku do swoich celów gospodarczych w zakresie wyznaczonym przez swoje przepisy lub przepisy Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.
3. Zawodnik przed zakwalifikowaniem do kadry narodowej lub reprezentacji olimpijskiej wyraża zgodę na rozpowszechnianie swojego wizerunku w stroju reprezentacji kraju w rozumieniu art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
W związku z powyższym, zasadnym wydawała się potrzeba dookreślenia zasad dotyczących szeroko pojętych zagadnień reklamowych. Tej próby podjął się PZPN wprowadzając wspomniany Regulamin wynagradzania zawodników reprezentacji Polski z tytułu wykorzystania wizerunku przez sponsorów.
Regulamin wprowadza liczne regulacje dotyczące współpracy marketingowej zawodników reprezentacji z poszczególnymi sponsorami. Stanowi on m. in., że:
- Zawodnicy zobowiązani są do udziału 2 razy w roku w reżyserowanej sesji zdjęciowej do filmów reklamowych dla Głównego Sponsora.
- Zawodnicy zobowiązani są do udziału raz w roku w fotograficznych sesjach zdjęciowych na rzecz Głównego Sponsora
- Zawodnicy zobowiązani są do występowania w innych sesjach, związanych z realizacją materiałów informacyjnych lub autopromocyjnych PZPN (maksymalnie 3 razy w ciągu roku).
Ważne zapisy znajdują się również w pkt. 8 oraz 9 Regulaminu. Stanowią one bowiem, że:
- Udział w reklamach lub sesjach fotograficznych, bądź jakichkolwiek innych przedsięwzięciach o charakterze reklamowym czy promocyjnym w oficjalnych strojach reprezentacji kraju lub w strojach imitujących, bądź wywołujących skojarzenia ze strojami reprezentacji kraju na rzecz innych podmiotów niż Główny Sponsor Reprezentacji, dozwolony jest wyłącznie po uzyskaniu uprzedniej pisemnej zgody PZPN.
-Wykorzystanie wizerunku zawodników w reklamach TV realizowanych przez Głównego Sponsora ograniczone jest do reklam wizerunkowych nie promujących w sposób bezpośredni produktów, usług ani konkretnych ofert Sponsora. W finalnej wersji spotu musi wystąpić minimum 6 zawodników, wybranych przez sponsora, przy czym żaden z nich nie może być widoczny dłużej niż 30% czasu trwania filmu reklamowego. Jeden zawodnik może wystąpić w filmie Głównego Sponsora nie częściej niż raz w roku kalendarzowym. Scenariusz filmu podlega akceptacji przez PZPN.
W treści aktu czytamy również, że w przypadku jakichkolwiek reklam bądź działań promocyjnych z udziałem zawodników, które mają być efektem indywidualnie negocjowanych i zawieranych pomiędzy sponsorem, a zawodnikiem umów, sponsor i zawodnik mają obowiązek uzyskać od PZPN uprzednią zgodę na wykorzystanie stroju reprezentanta kraju.
Być może, uchwalony Regulamin będzie lekarstwem na liczne konflikty, które rodziły się na tle praw wizerunkowych naszych reprezentantów. Bez wątpienia tego rodzaju regulacje są potrzebne nie tylko w sferze piłki nożnej ale i w wielu innych dyscyplinach. W dzisiejszych czasach bowiem, sport nie kończy się tylko na rywalizacji odbywającej się na arenach sportowych. To również szereg działań związanych z promocją samych zawodników jak i drużyn w których występują. Warto zatem aby zasady z nimi związane były jak najbardziej czytelne.
Portal prawosportowe.pl powstał w 2012 roku i od tego czasu dostarcza czytelnikom wiedzę z zakresu szeroko rozumianego prawa sportowego. Odbiorcami naszych treści są sportowcy amatorzy i profesjonalni, trenerzy, sędziowe, menedżerowie, agenci, działacze organizacji sportowych, sponsorzy. Jesteśmy po to, by pomagać i edukować w sporcie.
Portal od samego początku jest wspierany przez Kancelarię Prawa Sportowego i Gospodarczego DAUERMAN
Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż:
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w Twojej działalności sportowej, napisz do nas korzystając z poniższego formularza.
Pamiętaj – odległość nie stanowi problemu. Działamy całkowicie on-line.
Przedstaw nam swój problem, a my dokonamy wstępnej bezpłatnej analizy prawnej. Następnie przedstawimy, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić oraz zaproponujemy zasady współpracy. Oczywiście za wszelkie usługi otrzymasz fakturę VAT.
Polityka prywatności PrawoSportowe.pl Sp. z o.o.